PL EN
PRACA ORYGINALNA
Staż pracy, poziom wypalenia zawodowego i strategie radzenia sobie ze stresem wśród położnych 
 
Więcej
Ukryj
1
Zakład Psychologii, Katedra Filozofii i Nauk Humanistycznych, Śląski Uniwersytet Medyczny, Katowice
 
2
Samodzielny Publiczny Szpital Miejski w Sosnowcu
 
 
Autor do korespondencji
Magdalena Gruszczyńska
Zakład Psychologii, Katedra Filozofii i Nauk Humanistycznych, Śląski Uniwersytet Medyczny, ul. Medyków 12, 40-752 Katowice
 
 
Med Og Nauk Zdr. 2014;20(3):276-281
 
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Wprowadzenie i cel pracy:
Praca położnej wiąże się z ponoszeniem kosztów psychologicznych, niejednokrotnie jest czynnikiem stresogennym. Poziom odczuwanego stresu związanego z pracą może prowadzić do rozwoju syndromu wypalenia zawodowego. Celem pracy była próba odpowiedzi na pytanie, czy staż pracy położnych ma wpływ na poziom odczuwanego stresu, strategie radzenia sobie ze stresem oraz obecność zespołu wypalenia zawodowego.

Materiał i metody:
W badaniu wzięło udział 98 czynnych zawodowo położnych, pracujących w lecznictwie zamkniętym. Większość badanych miała powyżej 40. r.ż. (55,1%), posiadała wyższe wykształcenie (66,3%), była zamężna (70,3%). Połowa badanych (50,0%) mieszkała w mieście powyżej 100.000 mieszkańców, reszta w mniejszym mieście lub na wsi. Większość badanych pracowała na oddziale położniczym i sali porodowej (62,3%), pozostałe na innych odcinkach (37,7%). Ze względu na cel badania, grupa została podzielona na dwie podgrupy: położne pracujące w zawodzie poniżej 20 lat (45,1%) oraz powyżej 20 lat (54,1%). W badaniu zastosowano: Wielowymiarowy Inwentarz do Pomiaru Radzenia Sobie ze Stresem (COPE), Skalę Odczuwanego Stresu (PSS-10), Kwestionariusz Wypalenia Zawodowego, ankietę własnej konstrukcji.

Wyniki:
Nie wykazano istotnych statystycznie zależności pomiędzy stażem pracy a poziomem odczuwanego stresu, poziomem wypalenia zawodowego, strategiami radzenia sobie ze stresem. Jedyna różnica pomiędzy badanymi grupami dotyczyła radzenia sobie ze stresem poprzez humor, żart (u =1,978; p< 0,05). Młodsze badane stosowały tę strategię częściej.

Wnioski:
Staż pracy w zawodzie położnej nie ma wpływu na subiektywną ocenę obciążenia psychicznego związanego z pracą.


Introduction:
The work of midwives is associated with incurring psychological costs which is very often the factor that causes stress. Perceived level of work-related stress may lead to the development of occupational burnout. Purpose of the study: The objective of the study was an attempt to provide an answer to the question whether the period of employment of midwives’ exerts an effect on the level of stress experienced, strategies of coping with stress, and the occurrence of occupational burnout syndrome.

Material and Methods:
The study included 98 occupationally active midwives employed in inpatient care facilities. The majority of respondents (55.1%) were aged over 40, and the greatest number of them (66.3%) had a university education level. The great majority of the respondents (70.3%) were married. Half of respondents (50%) were inhabitants of cities with a population of over 100,000 inhabitants, whereas the remainder lived in smaller towns and rural areas. The greatest number of the midwives examined (62.3%) worked in maternity wards, while the remainder (37.7%) in other wards. Considering the purpose of the study, the group was divided into two subgroups: midwives with the period of employment of less than 20 years (45.9%), and those who had work experience of more than 20 years (54.1%). The following instruments were used in the study: Coping Orientations to Problems Experienced (COPE), Perceived Stress Scale (PSS-10), and Maslach Burnout Inventory.

Results:
Study showed no statistically significant relationship between the period of employment, level of stress, occupational burnout and stress coping strategies. The only difference between the two studied groups was demonstrated in stress coping strategies, such as using a sense of humour in dealing with stress (u= 1.978; p<0.05). Younger respondents applied this particular strategy more frequently.

Conclusions:
Among the midwives in the study, the period of employment did not significantly affect the self-reported level of stress perceived with relation to performing professional activitie

 
REFERENCJE (24)
1.
Jankowiak B, Krajewska-Kułak E, Klimaszewska K, Ostapowicz Van Damme K, Kowalewska B. Narażenie położnych na zagrożenia psy-chospołeczne występujące w miejscu pracy. Problemy Pielęgniarstwa 2011; 19(3): 303–306.
 
2.
Makara Studzińska M. Psychologia w położnictwie i ginekologii. Warszawa: PZWL; 2008.
 
3.
Lazarus RS, Folkman S. Stress, appraisal and coping. New York: Springer Publishing Co; 1984.
 
4.
Carver Ch, Scheier M, Weintraub J. Assessing coping strategies: A the oretically based approach. Journal of Personality and Social Psychology 1989; 56(2): 267–283.
 
5.
Ogińska-Bulik N, Juczyński Z. Osobowość, stres a zdrowie. Warszawa: Difin; 2008.
 
6.
Chodkiewicz J. Psychologia zdrowia. Łódź: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Humanistyczno- Ekonomicznej; 2005.
 
7.
Płotka A. Badania nad uwarunkowaniami syndromu burnot u położnych. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska 2005; vol. LX, suppl. XVI, 568: 12–18.
 
8.
Mazurkiewicz B, Tomczyk J. Praca położnych na oddziałach położniczo-noworodkowych a wypalenie zawodowe. Położna Nauka i Praktyka 2009; (3): 42–48.
 
9.
Wilczek-Różyczka E. Wypalenie zawodowe a empatia u lekarzy i pielęgniarek. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego; 2008.
 
10.
Kowalczuk K, Zdańska A, Krajewska-Kułak E, Łukaszuk C, Van Damme-Ostapowicz K, Klimaszewska K, Kondzior D, Kowalewska B, Rozwadowska E. Stres w pracy pielęgniarek jako czynnik ryzyka wypalenia zawodowego. Problemy Pielęgniarstwa 2011; 19(3): 307–314.
 
11.
Jakubowska-Winecka A. Wypalenie zawodowe personelu medyczne¬go: psychologiczne mechanizmy powstawania, metody pomiaru. Czy można zapobiegać wypaleniu lub je „leczyć”? Standardy Medycyny Pediatria 2007; 4(5): 646–650.
 
12.
Kapuścińska I, Otowska J, Bączek G. Wypalenie zawodowe położnych. Położna Nauka i Praktyka 2008; 4: 38–41.
 
13.
Juczyński Z, Ogińska-Bulik N. Narzędzia pomiaru stresu i radzenia sobie ze stresem. Pracownia Testów Psychologicznych, Warszawa 2009.
 
14.
Maslach C. Wypalenie w perspektywie wielowymiarowej. W: Sęk H, (red.). Wypalenie zawodowe – przyczyny, mechanizmy, zapobieganie. Warszawa: PWN; 2007: 15.
 
15.
Fengler J. Pomaganie męczy. Gdańsk: GWP; 2000.
 
16.
Hobfoll SE. Stres, kultura i społeczność. Psychologia i filozofia stresu. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne; 2006.
 
17.
Czapiński J. Psychologia pozytywna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN; 2004.
 
18.
Chodkiewicz J. Psychologia zdrowia. Wybrane zagadnienia. Łódź: Wyższa Szkoła Humanistyczno- Ekonomiczna w Łodzi; 2005.
 
19.
Lewandowska A, Litwin B. Wypalenie zawodowe jako zagrożenie w pracy pielęgniarki. Annales Academiae Medicae Stetinensis 2009; 55(3): 86–89.
 
20.
Kalicińska M, Chylińska J, Wilczek-Różyczka E. Professional burnout and social support in the workplace among hospice nurses and midwives in Poland. International Journal of Nursing Practice 2012; 18(6): 595–603.
 
21.
Pines Ayala M. Wypalenie – w perspektywie egzystencjalnej. W: Sęk H, (red.). Wypalenie zawodowe. Przyczyny i zapobieganie. Warszawa: Wydawnictwo naukowe PWN; 2009: 32–57.
 
22.
Sobczak M. Motywy wyboru zawodu a wypalenie zawodowe pielęgniarek. Problemy Pielęgniarstwa 2010; 18(2): 207–211.
 
23.
Dębska G, Cepuch G. Wypalenie zawodowe u pielęgniarek pracujących w zakładach podstawowej opieki zdrowotnej. Problemy Pielęgniarstwa 2008; 16(3): 274.
 
24.
Sęk H. Uwarunkowania i mechanizmy wypalenia zawodowego w mo¬delu społecznej psychologii poznawczej. W: Sęk H, (red.). Wypalenie zawodowe. Przyczyny i zapobieganie. Warszawa: Wydawnictwo naukowe PWN; 2009: 83–112.
 
eISSN:2084-4905
ISSN:2083-4543
Journals System - logo
Scroll to top