PL EN
PRACA ORYGINALNA
 
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Wprowadzenie i cel:
Roślinne substytuty mleka krowiego stosuje się m.in. w przypadku alergii lub nietolerancji na składniki zawarte w mleku, rezygnacji z produktów spożywczych pochodzenia zwierzęcego czy w przypadku niektórych schorzeń (np. hipocholesterolemii). Najważniejszymi czynnikami branymi pod uwagę przez konsumentów przy wyborze napoju roślinnego są cechy sensoryczne świadczące o jakości tego produktu spożywczego. Celem pracy była ocena sensoryczna najpopularniejszych napojów roślinnych, a także analiza przyczyn ich wyboru i częstotliwości spożywania przez studentów dietetyki Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach.

Materiał i metody:
Badanie, którym objęto 109 studentów, przeprowadzono za pomocą autorskiego anonimowego kwestionariusza ankiety. Dokonano również analizy sensorycznej 5 napojów roślinnych pod kątem smaku, zapachu, konsystencji i barwy.

Wyniki:
Wykazano, że ponad połowa badanych (56%; n=61) uwzględnia w swojej diecie napoje pochodzenia roślinnego. Jedynie płeć badanych (p = 0,047) istotnie wpływa na spożycie napojów – kobiety chętniej niż mężczyźni piją napoje roślinne. Ankietowani studenci spośród napojów roślinnych najchętniej wybierają napój owsiany – 54,1% (n-33). Najczęstszym powodem wyboru napojów roślinnych jest to, że stanowią one ciekawą alternatywę dla mleka krowiego – takiego zdania jest 52,5% ankietowanych (n=32). W ocenie sensorycznej zdecydowanie najwyżej oceniono napój owsiany.

Wnioski:
Z przeprowadzonej analizy wynika, że aktywność fizyczna istotnie wpływa na częstość spożywania napojów roślinnych przez studentów. Kobiety częściej niż mężczyźni piją napoje roślinne i częściej sprawdzają ich skład. Skład napojów częściej sprawdzają studenci ostatniego roku studiów niż studenci lat wcześniejszych.


Introduction and objective:
Plant-based cow’s milk substitutes are used, among others, in cases of allergies or intolerance to the ingredients contained in milk, resignation from animal products, or in the case of certain diseases (e.g. hypocholesterolaemia).The most important factors taken into account by consumers when choosing a plant-based drink are the sensory characteristics that attest to the quality of the food product. The aim of the study was a sensory evaluation of the most popular plant-based drinks, as well as the analysis of the reasons for their choice, and the frequency of consumption among students of dietetics at the Medical University of Silesia in Katowice, south-west Poland.

Material and methods:
The study was conducted using an original, anonymous questionnaire, in which 109 students participated. A sensory analysis of 5 plant-based drinks was also carried out in terms of taste, aroma, consistency and colour.

Results:
It was shown that more than half of the respondents (56%; n-61) included plant-based drinks in their diet. Only the gender of the respondents (p=0.047) significantly affected the consumption of drinks – women more willingly than men – to drink plant-based drinks. The surveyed students most willingly choose the oat drink among plant-based drinks-54.1% (n-33). The most common reason for choosing plant-based drinks was the fact that they are an interesting alternative to cow’s milk- 52.5% (n-32). In sensory evaluation, oat drink was definitely the best-rated drink.

Conclusions:
Analysis showed that physical activity significantly influenced the frequency of consumption of plant-based drinks by students. Women more often than men consume plant-based drinks and were more likely to check their composition. The composition of the drinks was more often checked by students in the final year of study in relation to students in earlier years of study.

Szczyrba AK, Kawulok I, Bielaszka A. Preferences of consumption of selected plant-based drinks. Med Og Nauk Zdr. 2023; 29(4): 333–338. doi: 10.26444/monz/169965
 
REFERENCJE (23)
1.
Walczak Z, Florowska A, Krygier K. Napoje roślinne mlekopodobne-charakterystyka i analiza dostępności w Polsce. Przemysł Spożywczy. 2017;71(10):14–18. https://doi.org/10.15199/65.20....
 
2.
Stobiecka M, Wajs J. Roślinne substytuty produktów mlecznych najczęściej dostępne na rynku krajowym. Przemysł Spożywczy. 2019;10(73):46–50. https://doi.org/10.15199/65.20....
 
3.
Hozyasz KK, Słowik M. Mleka inne niż ogólnodostępne krowie–argumenty za i przeciw. Prz Gastroenterol. 2013;8(2):98–107. https://doi.org/10.5114/pg.201....
 
4.
Hoffmann M, Kostyra E. Jakość sensoryczna i wartość odżywcza wegańskich substytutów mleka krowiego. Postępy Techniki Przetwórstwa Spożywczego. 2015;1:52–57.
 
5.
Giacalone D, Clausen MP, Jaeger SR. Understanding barriers to consumption of plant-based foods and beverages: insights from sensory and consumer science. Curr Opin Food Sci. 2022;48:100919. https://doi.org/10.1016/j.cofs....
 
6.
Pogoń P, Pogoń K, Jaworska G, et al. Soja jako surowiec do produkcji mleczek roślinnych o właściwościach prozdrowotnych. In: Zagadnienia aktualnie poruszane przez młodych naukowców 7, Kuczera M, editor, Piech K. Kraków: CREATIVETIME; 2016. p. 107–111.
 
7.
Escobar-Sáez D, Montero-Jiménez L, García-Herrera P, et al. Plant-based drinks for vegetarian or vegan toddlers: Nutritional evaluation of commercial products, and review of health benefits and potential concerns. Int Food Res J. 2022;60:111646. https://doi.org/10.1016/j.food....
 
8.
Singh-Povel CM, van Gool MP, Rojas APG, et al. Nutritional content, protein quantity, protein quality and carbon footprint of plant-based drinks and semi-skimmed milk in the Netherlands and Europe. Public Health Nutr. 2022;25(5):1416–1426. https://doi.org/10.1017/S13689....
 
9.
Grębowiec M. Jakość jako determinanta budowania pozycji konkurencyjnej na rynku produktów żywnościowych. Warszawa: Wydawnictwo SGGW; 2021.
 
10.
Pointke M, Ohlau M, Risius A, et al. Plant-based only: investigating consumers, sensory perception, motivation, and knowledge of different plant-based alternative products on the market. Foods. 2022;11:2339. https://doi.org/10.3390/foods1....
 
11.
Angelino D, Rosi A, Vici G, et al. Nutritional quality of plant-based drinks sold in Italy: The Food Labelling of Italian Products (FLIP) study. Foods. 2020;9(5):682. https://doi.org/10.3390/foods9....
 
12.
Pointke M, Albrecht EH, Geburt K, et al. A comparative analysis of plant-based milk alternatives Part 1: Composition, sensory, and nutritional value. Sustainability. 2022;14:7996. https://doi.org/10.3390/su1413....
 
14.
Jeske S, Zannini E, Arendt EK. Evaluation of physicochemical and glycaemic properties of commercial plant-based milk substitutes. Plant Foods Hum Nutr. 2017;72(1):26–33. https://doi.org/10.1007/s11130....
 
15.
Rincon L, Botelho RBA, de Alencar ER. Development of novel plant-based milk based on chickpea and coconut. LWT. 2020;128:109479. https://doi.org/10.1016/j.lwt.....
 
16.
Islam N, Shafiee M, Vatanparast H. Trends in the consumption of conventional dairy milk and plant-based beverages and their contribution to nutrient intake among Canadians. J Hum Nutr Diet. 2021;34(6):1022–1034. https://doi.org/10.1111/jhn.12....
 
17.
Wolf CA, Malone T, McFadden BR. Beverage milk consumption patterns in the United States: Who is substituting from dairy to plant-based beverages? J Dairy Sci. 2020; 103(12): 11209–11217. https://doi.org/10.3168/jds.20....
 
18.
Haas R, Schnepps A, Pichler A, et al. Cow milk versus plant-based milk substitutes: A comparison of product image and motivational structure of consumption. Sustainability. 2019;11(18):5046. https://doi.org/10.3390/su1118....
 
19.
Adamczyk D, Jaworska D, Affeltowicz D, et al. Plant-based dairy alternatives: consumers, perceptions, potivations, and barriers-results from a qualitative study in Poland, Germany, and France. Nutrients. 2022;14(10):2171. https://doi.org/10.3390/nu1410....
 
20.
Yao Y, He W, Cai X, et al. Sensory, physicochemical and rheological properties of plant-based milk alternatives made from soybean, peanut, adlay, adzuki bean, oat and buckwheat. Int J Food Sci Technol. 2022;57(8):4868–4878. https://doi.org/10.1111/ijfs.1....
 
21.
Sosulski F, Chakraborty P, Humbert ES. Legume-based imitation and blended milk products. Can Inst Food Technol J. 1978;11:117–123. https://doi.org/10.1016/S0315-....
 
22.
Frühauf V, Egea M, Hernades T, et al. Relationship between physicochemical and sensory characteristics of commercial plant-based beverages. J Culin Sci Technol. 2022;1–17. https://doi.org/10.1080/154280....
 
23.
Yang A, Smyth H, Chaliha M, et al. Sensory quality of soymilk and tofu from soybeans lacking lipoxygenases. Food Sci Nutr. 2015;4(2):207–215. https://doi.org/10.1002/fsn3.2....
 
eISSN:2084-4905
ISSN:2083-4543
Journals System - logo
Scroll to top