PRACA PRZEGLĄDOWA
Opieka koordynowana w podstawowej opiece zdrowotnej w Polsce w latach 2021– 2024: pierwsze doświadczenia
Więcej
Ukryj
1
Zakład Ekonomiki Zdrowia i Zabezpieczenia Społecznego, Instytut Zdrowia Publicznego Wydział Nauk o Zdrowiu, Uniwersytet Jagielloński – Collegium Medicum, Polska
Autor do korespondencji
Przemysław Piotr Szetela
Zakład Ekonomiki Zdrowia i Zabezpieczenia Społecznego, Instytut Zdrowia Publicznego, Wydział Nauk o Zdrowiu, Uniwersytet Jagielloński – Collegium Medicum, ul. Skawińska 8, 31-066
Kraków, Polska
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Wprowadzenie i cel:
Opieka koordynowana w podstawowej opiece zdrowotnej (POZ) w Polsce formalnie pojawiła
się stosunkowo niedawno, tj. 1 października 2021 roku. Od tego momentu coraz więcej świadczeniodawców POZ-u działających w tej części systemu ochrony zdrowia oferuje swoim pacjentom nowy model opieki. Poniżej zaprezentowane zostały dotychczasowe doświadczenia związane z wdrażaniem i funkcjonowaniem opieki koordynowanej w podstawowej opiece zdrowotnej w Polsce w latach 2021–2024, ze szczególnym uwzględnieniem najistotniejszych barier w jej rozwoju.
Metody przeglądu:
Artykuł przygotowano na bazie materiałów pozyskanych z elektronicznej bazy danych Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ) pt. „Przychodnie POZ realizujące opiekę koordynowaną” oraz przeglądu literatury dotyczącej opieki koordynowanej w polskim systemie ochrony zdrowia. Analizie poddano także obowiązujące regulacje prawne w powyższym zakresie w Polsce.
Opis stanu wiedzy:
Wykorzystując dane z NFZ-u, przedstawiono aktualny stan rozwoju opieki koordynowanej w podstawowej
opiece zdrowotnej w poszczególnych województwach w Polsce. Skoncentrowano się przede wszystkim na liczbie dostępnych miejsc udzielania świadczeń dla pacjentów przez świadczeniodawców, którzy podpisali z NFZ-em umowę w zakresie udzielania świadczeń opieki koordynowanej z budżetu powierzonego w podstawowej opiece zdrowotnej
Podsumowanie:
Dotychczasowy stan wdrożenia i funkcjonowania opieki koordynowanej w podstawowej opiece zdrowotnej
w Polsce należy ocenić pozytywnie, zwłaszcza biorąc pod uwagę relatywnie niewielki czas od jej zaistnienia. Otrzymane wyniki wskazują na konieczność rozwiązania zidentyfikowanych barier w rozwoju opieki koordynowanej w Polsce.
Introduction and objective:
Coordinated care in primary care in Poland formally emerged relatively recently, i.e. on
1st October 2021. Since then more and more Primary care providers (PCPs) operating in this part of the health care system have been offering the new care model to their patients. Presented below is the experience to date related to the implementation and operation of coordinated care in primary care in Poland in 2021–2024, with a special focus on the most significant barriers to its development.
Review methods:
The article was prepared based on materials obtained from the National Health Fund (NFZ) electronic
database of “Primary health care units providing coordinated care”. Furthermore, a literature review was conducted of coordinated care in the Polish health care system. The applicable legal regulations in this field in Poland were also analyzed.
Abbreviated description of the state of knowledge:
The current status of the development of coordinated care in primary care in each province in Poland is presented using data from the National Health Fund, NFZ. The focus was primarily on the number of places available to patients where such services are provided by providers who have signed a contract with the NFZ to provide coordinated care services financed from the budget entrusted in primary care.
Summary:
The status to date of the implementation and operation of coordinated care in primary care in Poland should be assessed positively, especially given the relatively short time since its inception. The results obtained indicate the need to address the identified barriers to the development of coordinated care in Poland.
REFERENCJE (32)
1.
Zarządzenie Prezesa NFZ nr 160/2021/DSOZ z dnia 30 września 2021 r. w sprawie warunków zawarcia i realizacji umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w zakresie podstawowej opieki zdrowotnej.
4.
Rzecznik Praw Obywatelskich. Funkcjonowanie Podstawowej Opieki Zdrowotnej i opieki koordynowanej oraz system ratownictwa medycznego. Posiedzenie Komisji Ekspertów ds. Zdrowia w dn. 8 grudzień 2022, Biuletyn Informacji Publicznej RPO,
https://bip.brpo.gov.pl/pl/con... (access: 2025.04.16).
5.
Bank Światowy. Rozwój podstawowej opieki zdrowotnej w Polsce – ocena POZ Plus, Warszawa (PL) World Bank Group, 2021.
6.
Zarządzenie Prezesa NFZ nr 124/2022/DSOZ z dnia 29 września 2022 r. zmieniające zarządzenie w sprawie warunków zawarcia i realizacji umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w rodzaju podstawowa opieka zdrowotna.
7.
Zarządzenie Prezesa NFZ nr 79/2022/DSOZ z dnia 29 czerwca 2022 r. w sprawie warunków zawarcia i realizacji umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w rodzaju podstawowa opieka zdrowotna.
8.
Rozporządzenie MZ z dnia 15 września 2022 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej.
11.
Bogdan M, Karczmarz S, Owczarczyk A, Prusaczyk A, Żuk P. Koordynowana opieka zdrowotna w praktyce od POZ do POZ+. 1st ed. Warszawa (PL): Wolters Kluwer; 2023.
12.
Kozieł A, Kononiuk A, Wiktorzak K. Opieka koordynowana, definicja, międzynarodowe doświadczenia jako inspiracja dla Polski. Zdrowie Publiczne i Zarządzanie. 2017;15(3):251–257.
https://doi.org/10.4467/208426....
13.
Pędziński B, Owczarczyk A, Badora-Musiał K, Bogdan M, Gałązka-Sobotka M, Kowalska-Bobko I. Coordinator of integrated primary care – competences of a new healthcare worker. Fam Med Prim Care Rev. 2024;26(2):221–227.
https://doi.org/10.5114/fmpcr.....
14.
Zarządzenie Prezesa NFZ nr 122/2024/DSOZ z dnia 19 grudnia 2024 r. zmieniające zarządzenie w sprawie warunków zawarcia i realizacji umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w rodzaju podstawowa opieka zdrowotna.
15.
Zawalski W. Opieka koordynowana, czyli produkt szyty na miarę. Menedżer Zdrowia. 2016;(8):46–50.
16.
Karczmarz S, Bogdan M, Nitsch-Osuch A, Owczarczyk A, Żuk P, Burma S, Warsz L, Cołoś KK. Patient co-responsibility in the treatment process in the light of coordinated care – Polish experiences. Fam Med Prim Care Rev. 2024;26(4):524–528,
https://doi.org/10.5114/fmpcr.....
17.
Bank Światowy. Opieka koordynowana: Projekt modeli do programu pilotażowego. Strategia wdrożenia. Washington (USA): World Bank Group; 2017.
18.
Zarządzenie Prezesa NFZ nr 61/2024/DSOZ z dnia 28 czerwca 2024 r. zmieniające zarządzenie w sprawie warunków zawarcia i realizacji umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w rodzaju podstawowa opieka zdrowotna.
21.
Zarządzenie Prezesa NFZ nr 104/2023/DSOZ z dnia 5 lipca 2023 r. zmieniające zarządzenie w sprawie warunków zawarcia i realizacji umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w rodzaju podstawowa opieka zdrowotna.
22.
Zarządzenie Prezesa NFZ nr 22/2025/DSOZ z dnia 31 marca 2025 r. w sprawie warunków zawarcia i realizacji umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w rodzaju podstawowa opieka zdrowotna.
23.
Zarządzenie Prezesa NFZ nr 163/2022/DSOZ z dnia 14 grudnia 2022 r. zmieniające zarządzenie w sprawie określenia warunków zawarcia i realizacji umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w zakresie podstawowa opieka zdrowotna.
24.
Zarządzenie Prezesa NFZ nr 162/2022/DSOZ z dnia 13 grudnia 2022 r. zmieniające zarządzenie w sprawie warunków zawarcia i realizacji umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w rodzaju podstawowa opieka zdrowotna.
25.
Zarządzenie Prezesa NFZ nr 172/2023/DSOZ z dnia 29 listopada 2023 r. zmieniające zarządzenie w sprawie warunków zawarcia i realizacji umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w rodzaju podstawowa opieka zdrowotna.
27.
Narodowy Fundusz Zdrowia. Koordynacja w ochronie zdrowia. Klucz do sukcesu? Materiały z IX Kongresu Wyzwań Zdrowotnych; 2024 Mar 7–8; Katowice, Poland. Warszawa: Grupa PTWP; 2024.
28.
Zarządzenie Prezesa NFZ nr 156/2023/DSOZ z dnia 2 listopada 2023 r. zmieniające zarządzenie w sprawie warunków zawarcia i realizacji umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w rodzaju podstawowa opieka zdrowotna.
29.
Komisja Zdrowia. Pełny zapis przebiegu posiedzenia Komisji Zdrowia – podkomisji stałej do spraw organizacji ochrony zdrowia (nr 10) z dnia 7 listopada 2024 roku. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, 2024.
32.
Hermanowski T, Rutkowski J. Zintegrowana opieka zdrowotna. Zarys problematyki. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej. 2015;1941(83):225–233.