PRACA ORYGINALNA
CHOROBOWOŚĆ NA PRZEWLEKŁE CHOROBY UKŁADU TRAWIENNEGO W POLSCE – UJĘCIE PRZESTRZENNE
1
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Wydział Nauk o Ziemi, Katedra Geomatyki i Kartografii
Autor do korespondencji
Agnieszka Anna Pilarska
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Wydział Nauk o Ziemi, Katedra Geomatyki i Kartografii, ul. Lwowska 1, 87-100 Toruń, Polska
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Wydział Nauk o Ziemi, Katedra Geomatyki i Kartografii, ul. Lwowska 1, 87-100 Toruń, Polska
Med Og Nauk Zdr. 2018;24(1):9-18
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Wprowadzenie:
Jednym z zadań geografii medycznej jest identyfikacja rozkładu przestrzennego negatywnych mierników stanu zdrowia. Artykuł zwraca uwagę na konieczność uwzględnienia innych niż umieralność negatywnych mierników stanu zdrowia, w szczególności współczynnika chorobowości.
Cel pracy:
Celem opracowania jest identyfikacja rozkładu przestrzennego chorobowości na przewlekłe choroby układu trawiennego (K25–K93) w Polsce w latach 2008–2013.
Materiał i metody:
Dane pochodzą ze sprawozdań MZ-11 (Sprawozdanie o działalności i pracujących w ambulatoryjnej opiece zdrowotnej), gromadzonych przez Centrum Systemów Informacyjnych Ochrony Zdrowia (CSIOZ). Ponadto wykorzystano dane przestrzenne udostępnione przez Centralny Ośrodek Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej oraz dane demograficzne pobrane z Banku Danych Lokalnych Głównego Urzędu Statystycznego. Wykorzystano metodę kartogramu prostego.
Wyniki:
W wyniku przeprowadzonej analizy stwierdzono m.in., iż obszarami charakteryzującymi się niekorzystną sytuacją w zakresie analizowanej chorobowości są województwa zachodniopomorskie i lubelskie oraz część powiatów koncentrujących się w województwach: warmińsko-mazurskim, podlaskim i lubuskim.
Wnioski:
Wysunięto wnioski o charakterze przestrzennym, zarówno w podziale na województwa, jak i powiaty. Ponadto określono tendencję w zakresie chorobowości, m.in. iż w większości powiatów charakteryzujących się niskimi i średnimi współczynnikami chorobowości surowej nastąpił wzrost chorobowości między okresami 2008–2010 a 2011–2013.
Jednym z zadań geografii medycznej jest identyfikacja rozkładu przestrzennego negatywnych mierników stanu zdrowia. Artykuł zwraca uwagę na konieczność uwzględnienia innych niż umieralność negatywnych mierników stanu zdrowia, w szczególności współczynnika chorobowości.
Cel pracy:
Celem opracowania jest identyfikacja rozkładu przestrzennego chorobowości na przewlekłe choroby układu trawiennego (K25–K93) w Polsce w latach 2008–2013.
Materiał i metody:
Dane pochodzą ze sprawozdań MZ-11 (Sprawozdanie o działalności i pracujących w ambulatoryjnej opiece zdrowotnej), gromadzonych przez Centrum Systemów Informacyjnych Ochrony Zdrowia (CSIOZ). Ponadto wykorzystano dane przestrzenne udostępnione przez Centralny Ośrodek Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej oraz dane demograficzne pobrane z Banku Danych Lokalnych Głównego Urzędu Statystycznego. Wykorzystano metodę kartogramu prostego.
Wyniki:
W wyniku przeprowadzonej analizy stwierdzono m.in., iż obszarami charakteryzującymi się niekorzystną sytuacją w zakresie analizowanej chorobowości są województwa zachodniopomorskie i lubelskie oraz część powiatów koncentrujących się w województwach: warmińsko-mazurskim, podlaskim i lubuskim.
Wnioski:
Wysunięto wnioski o charakterze przestrzennym, zarówno w podziale na województwa, jak i powiaty. Ponadto określono tendencję w zakresie chorobowości, m.in. iż w większości powiatów charakteryzujących się niskimi i średnimi współczynnikami chorobowości surowej nastąpił wzrost chorobowości między okresami 2008–2010 a 2011–2013.
Introduction.:
One of the tasks of medical geography is to identify the spatial distribution of negative health indicators. The article attempts to draw attention to the need taking into account negative health indicators other than mortality, especially morbidity rate.
Objectives:
The aim of the study is to identity the spatial distribution of the morbidity due to chronic diseases of the gastrointestinal system (K25 – K93) in Poland in the years 2008–2013.
Material and methods:
The data was obtained from the MZ-11 Report on the activities and staff in outpatient care, collected by the Centre for Healthcare Information Systems (CSIOZ). In addition, spatial data from the Central Geodetic and Cartographic Documentation Centre and demographic data from the Local Data Bank of the Central Statistical Office were used. Furthermore, the method of the choropleth map was used.
Results:
The results of analysis showed, among other things, that the areas characterized by an unfavourable situation with respect to the analyzed morbidity are the West Pomeranian Province and Lublin Province and parts of the following districts in the provinces of Warmia-Masuria, Podlasie, and Lubuskie.
Conclusions:
Spatial proposals have been made in the division into provinces and districts. Moreover, the tendency for morbidity was determined. For instance, in most districts characterized by low and average morbidity rates, an increase in morbidity was observed between 2008–2010 and 2011–2013.
One of the tasks of medical geography is to identify the spatial distribution of negative health indicators. The article attempts to draw attention to the need taking into account negative health indicators other than mortality, especially morbidity rate.
Objectives:
The aim of the study is to identity the spatial distribution of the morbidity due to chronic diseases of the gastrointestinal system (K25 – K93) in Poland in the years 2008–2013.
Material and methods:
The data was obtained from the MZ-11 Report on the activities and staff in outpatient care, collected by the Centre for Healthcare Information Systems (CSIOZ). In addition, spatial data from the Central Geodetic and Cartographic Documentation Centre and demographic data from the Local Data Bank of the Central Statistical Office were used. Furthermore, the method of the choropleth map was used.
Results:
The results of analysis showed, among other things, that the areas characterized by an unfavourable situation with respect to the analyzed morbidity are the West Pomeranian Province and Lublin Province and parts of the following districts in the provinces of Warmia-Masuria, Podlasie, and Lubuskie.
Conclusions:
Spatial proposals have been made in the division into provinces and districts. Moreover, the tendency for morbidity was determined. For instance, in most districts characterized by low and average morbidity rates, an increase in morbidity was observed between 2008–2010 and 2011–2013.
REFERENCJE (14)
1.
Gatrell AC, Elliott SJ. Geographies of Health – An Introduction. 3rd ed. West Sussex: Wiley-Blackwell, 2015.
2.
Michalski T. Przemiany umieralności w Europie Środkowej i Środkowo-Wschodniej w okresie transformacji. Pelplin: Wydawnictwo „Bernardinum”, 2012.
3.
Grzelak-Kostulska E, Hołowiecka B. Umieralność w starszych grupach wieku: ujęcie chronologiczne. Acta UL Folia Oecon. 2013; 297: 247–271.
4.
Sprawozdania MZ-11 o działalności i pracujących w podstawowej ambulatoryjnej opiece zdrowotnej.
5.
Bank Danych Lokalnych, Główny Urząd Statystyczny (BDL GUS): https://bdl.stat.gov.pl/BDL/st... (dostęp: 18.06.2017).
6.
Centralny Ośrodek Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej (CODGiK): http://www.codgik.gov.pl/ (dostęp: 18.06.2017).
7.
Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych. Rewizja dziesiąta (International Statistical Classification of Diseases and Related Health Problems 10th Revision – ICD-10), http://www.csioz.gov.pl/src/fi... klasyfikacje/ICD10TomI.pdf (dostęp: 16.06.2017).
8.
Jasyk D, Paradowska A. Objawy choroby Leśniowskiego–Crohna w jamie ustnej. Dent. Med. Probl. 2008; 45 (2): 199–205.
9.
Lubczyńska-Kowalska W. Przewlekłe nieswoiste zapalenie jelit. Choroba Leśniowskiego–Crohna. W: J. Dzieniszewski, Z. Knapik (red.). Zarys gastroenterologii i hepatologii. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa; 1994: 186–193.
10.
Bąk M, Czerniak M, Kicińska-Krogulska M, Michowicz A, Krakowiak A. Toksyczne uszkodzenie wątroby – współczesny pogląd na etiopatogenezę. Część I. Med. Pr. 2011; 62(1): 47–55.
11.
Milewski B. Toksyczne uszkodzenie wątroby. W: J. Dzieniszewski, Z. Knapik (red.). Zarys gastroenterologii i hepatologii. Wydawnictwo Lekarskie PZWL: Warszawa; 1994: 347–353.
12.
Gonciarz M, Gonciarz Z. Kompendium gastroenterologiczne. Poznań: Termedia Wydawnictwa Medyczne, 2011.
13.
Ostrowska L, Czapska D, Stefańska E, Karczewski J, Wyszyńska U. Czynniki ryzyka kamicy żółciowej u osób otyłych i z należną masą ciała. Roczn. PZH. 2005; 56(1): 67–76.
14.
Jędrzejczyk D. Podstawy geografii ludności. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Dialog, 2016 (wersja ebook).
Udostępnij
ARTYKUŁ POWIĄZANY
| eISSN: | 2084-4905 |
| ISSN: | 2083-4543 |
Przetwarzamy dane osobowe zbierane podczas odwiedzania serwisu. Realizacja funkcji pozyskiwania informacji o użytkownikach i ich zachowaniu odbywa się poprzez dobrowolnie wprowadzone w formularzach informacje oraz zapisywanie w urządzeniach końcowych plików cookies (tzw. ciasteczka). Dane, w tym pliki cookies, wykorzystywane są w celu realizacji usług, zapewnienia wygodnego korzystania ze strony oraz w celu monitorowania ruchu zgodnie z Polityką prywatności. Dane są także zbierane i przetwarzane przez narzędzie Google Analytics (więcej).
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
