PL EN
PRACA PRZEGLĄDOWA
Aktualne zalecenia w Polsce dotyczące suplementacji witaminy D.
 
Więcej
Ukryj
1
Centralny Szpital Kliniczny w Warszawie, Warszawski Uniwersytet Medyczny, Polska
 
2
Uniwersytecki Szpital Kliniczny w Poznaniu, Uniwersytet Medyczny w Poznaniu, Polska
 
3
Wielospecjalistyczny Szpital Miejski im. Józefa Strusia z Zakładem Opiekuńczo Leczniczym w Poznaniu, Polska
 
4
Wojewódzki Szpital Chirurgii Urazowej św. Anny SPZOZ w Warszawie, Polska
 
5
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Collegium Medicum w Bydgoszczy, Polska
 
6
Klinika Ortodoncji i Dysfunkcji Narządu Żucia, Uniwersytet Medyczny w Poznaniu, Polska
 
7
5 Wojskowy Szpital Kliniczny z Polikliniką SPZOZ w Krakowie, Polska
 
8
Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Lubartowie, Polska
 
 
Autor do korespondencji
Jakub Kuciński   

Centralny Szpital Kliniczny w Warszawie, Warszawski Uniwersytet Medyczny, Warszawa, Polska
 
 
Med Og Nauk Zdr. 2023;29(4):277-282
 
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Wprowadzenie i cel:
Witamina D to grupa związków steroidowych odgrywających istotną rolę w gospodarce wapniowo- fosforanowej. Występuje ona w dwóch odmianach, jako ergokalcyferol i cholekalcyferol. Jej niedobór jest powszechny na całym świecie, również w Polsce, zwłaszcza w sezonie jesienno-zimowym. Niniejszy przegląd ma na celu podsumowanie aktualnych wytycznych dotyczących suplementacji witaminy D.

Metody przeglądu:
Przegląd literatury przeprowadzono z wykorzystaniem aktualnych materiałów naukowych dostępnych w PubMed i Google Scholar, koncentrując się na wybranych słowach kluczowych.

Opis stanu wiedzy:
Witamina D jest związkiem zaangażowanym w liczne procesy fizjologiczne. Opowiada m.in. za prawidłowy wzrost kości, właściwe funkcjonowanie układu odpornościowego i nerwowego. Jej niedobór występuje najczęściej u osób z ograniczoną ekspozycją na słońce, ciemniejszą pigmentacją skóry lub niektórymi chorobami upośledzającymi jej wchłanianie w przewodzie pokarmowym i wiąże się z takimi schorzeniami jak: krzywica u dzieci, osteoporoza u dorosłych, cukrzyca typu 2, nadciśnienie tętnicze, zespół metaboliczny, zaburzenia gospodarki lipidowej, choroby autoimmunologiczne czy alergiczne (w tym astma, AZS). Wyszczególnienie osób z grupy ryzyka niedoboru i zapewnienie im odpowiednio dobranej suplementacji jest niezbędne dla utrzymania optymalnego poziomu witaminy D w ustroju i dobrego stanu zdrowia

Podsumowanie:
Witamina D odgrywa ważną rolę w organizmie człowieka, a konsekwencje jej niedoboru mogą się objawiać w różny sposób. Ze względu na położenie geograficzne mieszkańcy Polski są narażeni na niewystarczającą syntezę skórną tej witaminy, dlatego kluczowa wydaje się systematyczna suplementacja w dawkach dostosowanych doposzczególnych grup wiekowych. Bardzo ważne jest również szerzenie wiedzy na ten temat wśród pacjentów i lekarzy.


Introduction and objective:
Vitamin D is a group of steroidal compounds that play an important role in calcium and phosphate metabolism. It exists in two forms, as ergocalciferol and cholecalciferol. Its deficiency is widespread globally, including Poland, especially during the autumn-winter season. This review aims to summarise current guidelines for vitamin D supplementation.

Review methods:
A literature review was conducted using current scientific material available in PubMed and Google Scholar, focusing on selected key words.

Brief description of the state of knowledge:
Vitamin D is a compound involved in numerous physiological processes.Among other things, it is responsible for normal bone growth, and proper functioning of the immune and nervous systems. Its deficiency is most common in people with limited sun exposure, darker skin pigmentation or certain diseases impairing absorption in the gastrointestinal tract, and is associated with conditions such as rickets in children, osteoporosis in adults, type 2 diabetes, hypertension, metabolic syndrome, lipid metabolism disorders, autoimmune or allergic diseases (including asthma, AD). Identifying those at risk of deficiency and providing them with appropriately selected supplementation is essential for maintaining optimal vitamin D levels in the body and good health.

Summary:
Vitamin D plays an important role in the human body, and the consequences of its deficiency may manifest themselves in various ways. Due to geographical location, the inhabitants of Poland are exposed to insufficient cutaneous synthesis of this vitamin; therefore, systematic supplementation in doses adapted to individual age groups seems to be crucial. It is also very important to spread knowledge on this subject among patients and doctors.

Kuciński J, Fryska Z, Wołejko A, Semeniuk P, Burczyk R, Górna N, Łabuda A, Mazurek E. Aktualne zalecenia w Polsce dotyczące suplementacji witaminy D. Med Og Nauk Zdr. 2023; 29(4): 277–282. doi: 10.26444/monz/176079
 
REFERENCJE (57)
1.
Chang SW, Lee HC. Vitamin D and health – The missing vitamin in humans. Pediatr Neonatol. 2019;60(3):237–44.
 
2.
Fiamenghi VI, Mello ED de. Vitamin D deficiency in children and adolescents with obesity: a meta-analysis. J Pediatr (Rio J). 2021 Jul 2;97:273–9.
 
3.
Bikle D, Christakos S. New aspects of vitamin D metabolism and action – addressing the skin as source and target. Nat Rev Endocrinol. 2020;16(4):234–252.
 
4.
Mirowski A, Didkowska A, Jachnis A. Problem niedoboru witaminy D. Życie Weter. 2018;93(7):479–81.
 
5.
Holick MF. The vitamin D deficiency pandemic: Approaches for diagnosis, treatment and prevention, Rev Endocr Metab Disord. 2017;18(2):153–165.
 
6.
Cediel G, Pacheco-Acosta J, CastiUo-Durdn C. Vitamin D deficiency in pediatric clinical practice. Arch Argent Pediatr. 2018;116(1):e75-e81.
 
7.
Kmieć P, Sworczak K. Korzyści i zagrożenia wynikające z suplementacji witaminą D. Forum Medycyny Rodzinnej. 2017;11:1.
 
8.
Balwierz R, Niedźwiecka A, Biernat P, et al. Importance and role of vitamin D in pharmaceutical practise. Farm Pol. 2022;78:81–92.
 
9.
Płudowski P, Takacs I, Boyanov M, et al. Clinical Practice in the Prevention, Diagnosis and Treatment of Vitamin D Deficiency: A Central and Eastern European Expert Consensus Statement. Nutrients. 2022;14(7):1483.
 
10.
Płudowski P, Kos-Kudła B, Walczak M, et al. Guidelines for Preventing and Treating Vitamin D Deficiency: A 2023 Update in Poland. Nutrients. 2023;15(3):695.
 
11.
Marcinkowska M, Mickiewicz A, Fijałkowski M. Plejotopowe działanie witaminy D. Choroby Serca i Naczyń. 2019;16(1):45–52.
 
12.
Szustecka A. Witamina D w diecie seniora. Journal of NutriLife. 2020;4.
 
13.
Gruber BM. Fenomen witaminy D. Postępy Hig Med Dośw. 2015;69:127–39.
 
14.
Walicka M, Jasik A, Paczyńska M, Wąsowski M, Tałałaj M, Marcinowska-Suchowierska E. Vitamin D deficiency – public health problem. Postępy Nauk Med [Internet]. 2007 Sep 3 [cited 2023 Jul 2].
 
15.
Bogaczewicz, Jarosław, et al. Niedobór witaminy D u chorych na toczeń rumieniowaty układowy. ClinicalnDermatology/Dermatologia Kliniczna. 2018;10:3.
 
16.
Evgen B. Sources of vitamin D for humans. Int J Vitam Nutr Res. 2022;92(2):118–125.
 
17.
Grafka A, Łopucki M, Kuna J, et al. The role of vitamin D in the body. Diagn Lab. 2019;55(1):55–60.
 
18.
Saponaro F, Saba A, Zucchi R. An Update on Vitamin D Metabolism. Int J Mol Sci. 2020;21(18):6573.
 
19.
Płudowski P, Holick MF, Grant WB, et al. Vitamin D supplementation guidelines. J Steroid Biochem Mol Biol. 2018;175:125–35.
 
20.
Osińska M, Pazik A, Krasuska K, et al. Rola niedoboru witaminy D w patogenezie chorób nowotworowych. Farmacja Współczesna, 2017;10:100–6.
 
21.
de La Puente-Yagüe M, A Cuadrado-Cenzual M, J Ciudad-Cabañas M, et al. Vitamin D: And its role in breast cancer. Kaohsiung J Med Sci. 2018;34(8):423–427.
 
22.
Citko A. Wpływ niedoborów witamin i mikroelementów na występowanie zaburzeń poznawczych w populacji geriatrycznej. Lek w Polsce. 2023;33(1):7–17.
 
23.
Slinin Y, Paudel ML, Taylor BC, et al. 25-Hydroxyvitamin D levels and cognitive performance and decline in elderly men. Neurology. 2020;74(1): 33–41.
 
24.
Wawrzyniak A, Mincer-Chojnacka I, Kalicki B, et al. Plejotropowe działanie witamin D i K. Pediatria i Medycyna Rodzinna, 2015;11(4):374–381.
 
25.
Rhead B, Bäärnhielm M, Gianfrancesco M, et al. Mendelian randomization shows a causal effect of low vitamin D on multiple sclerosis risk. Neurol Genet. 2016;2(5):97.
 
26.
Högberg G, Gustafsson SA, Hällström T, et al. Depressed adolescents in a case-series were low in vitamin D and depression was ameliorated by vitamin D supplementation. Acta Paediatr. 2015;101(7):779–83.
 
27.
Gominak SC, Stumpf WE. The world epidemic of sleep disorders is linked to vitamin D deficiency. Med Hypotheses. 2015;79(2):132–5.
 
28.
Casseb GAS, Kaster MP, Rodrigues ALS. Potential Role of Vitamin D for the Management of Depression and Anxiety. CNS Drugs. 2019;33(7):619–637.
 
29.
Lai RH, Hsu CC, Yu BH. Vitamin D supplementation worsens Alzheimer›s progression: Animal model and human cohort studies. Aging Cell. 2022;21(8):e13670.
 
30.
Navale SS, Mulugeta A, Zhou A, Llewellyn DJ, Hyppönen E. Vitamin D and brain health: an observational and Mendelian randomization study. Am J Clin Nutr. 2022 Aug 4;116(2):531–540. doi:10.1093/ajcn/nqac107. PMID: 35451454; PMCID: PMC9348994.
 
31.
Choi HS, Kim KA, Lim CY, et al. Low Serum Vitamin D Is Associated with High Risk of Diabetes in Korean Adults. J Nutr. 2015;141(8):1524–8.
 
32.
Trehan N, Afonso L, Levine DL, et al. Vitamin D Deficiency, Supplementation, and Cardiovascular Health. Critical Pathways in Cardiology. 2017;16(3):109–118.
 
33.
Parker J, Hashmi O, Dutton D, et al. Levels of vitamin D and cardiometabolic disorders: Systematic review and meta-analysis. Maturitas. 2010;65(3):225–36.
 
34.
Bikle DD. Vitamin D Regulation of Immune Function. Curr Osteoporos Rep. 2022;20(3):186–193.
 
35.
Ismailova A, White JH. Vitamin D, infections and immunity. Rev Endocr Metab Disord. 2022;23(2):265–277.
 
36.
Harrison SR, Li D, Jeffery LE, Raza K, Hewison M. Vitamin D, Autoimmune Disease and Rheumatoid Arthritis. Calcif Tissue Int. 2020 Jan;106(1):58–75. doi:10.1007/s00223-019-00577-2. Epub 2019 Jul 8. PMID: 31286174; PMCID: PMC6960236.
 
37.
Luo C, Sun Y, Zeng Z, Liu Y, Peng S. Vitamin D supplementation in pregnant women or infants for preventing allergic diseases: a systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Chin Med J (Engl). 2022 Jan 12;135(3):276–284. doi:10.1097/CM9.0000000000001951. PMID: 35108226; PMCID: PMC8812613.
 
38.
Mohan M, Cherian JJ, Sharma A. Exploring links between vitamin D deficiency and COVID-19. PLoS Pathog. 2020 Sep 18;16(9):e1008874. doi:10.1371/journal.ppat.1008874. Erratum in: PLoS Pathog. 2022 Nov 21;18(11):e1010985. PMID: 32946517; PMCID: PMC7500624.
 
39.
Kujach S, Lyzwinski D, Chroboczek M, et al. The Effect of Vitamin D3 Supplementation on Physical Capacity among Active College-Aged Males. Nutrients. 2020;12(7):1936.
 
40.
Hanel A, Carlberg C. Skin colour and vitamin D: An update. Exp Dermatol. 2020;29(9):864–875.
 
41.
van Schoor N, Lips P. Global overview of vitamin D status. Endocrinol Metab Clin North Am. 2017;46(4):845.
 
42.
Al-Daghri NM. Vitamin D in Saudi Arabia: Prevalence, distribution and disease associations. J Steroid Biochem Mol Biol. 2018;175:102–107.
 
43.
Vranić L, Mikolašević I, Milić S. Vitamin D Deficiency: Consequence or Cause of Obesity? Medicina (Kaunas). 2019;55(9):541.
 
44.
Bocheva G, Slominski RM, Slominski AT. The Impact of Vitamin D on Skin Aging. Int J Mol Sci. 2021 Aug 23;22(16):9097.
 
45.
Brandenburg V, Ketteler M. Vitamin D and Secondary Hyperparathyroidism in Chronic Kidney Disease: A Critical Appraisal of the Past, Present, and the Future. Nutrients. 2022;14(15):3009.
 
46.
Autier P, Mullie P, Macacu A, et al. Effect of vitamin D supplementation on non-skeletal disorders: a systematic review of meta-analyses and randomised trials. Lancet Diabetes Endocrinol. 2017;5(12):986–1004.
 
47.
Płudowski P, Kos-Kudła B, Walczak M, et al. Guidelines for Preventing and Treating Vitamin D Deficiency: A 2023 Update in Poland. Nutrients. 2023;15(3):696.
 
48.
EFSA Panel on Dietetic Products, Nutrition and Allergies [NDA]. Dietary reference values for vitamin D. EFSA J. 2016;14(10):e04547.
 
49.
Donati S, Marini F, Giusti F, et al. Calcifediol: Why, When, How Much? Pharmaceuticals (Basel). 2023;16(5):637.
 
50.
Buczkowski K, Chlabicz S, Dytfeld J, et al. Wytyczne dla lekarzy rodzinnych dotyczące suplementacji witaminy D. Forum Med Rodz. 2013;7(2):55–8.
 
51.
Borel P, Caillaud D, Cano NJ. Vitamin D bioavailability: state of the art. Crit Rev Food Sci Nutr. 2015;55(9):1193–205.
 
52.
Margulies SL, Kurian D, Elliott MS, Han Z. Vitamin D deficiency in patients with intestinal malabsorption syndromes--think in and outside the gut. J Dig Dis. 2015;16(11):617–33.
 
53.
de Paula FJA, Rosen CJ. Vitamin D safety and requirements. Arch Biochem Biophys. 2015;523(1):64–72.
 
54.
Stevens SL. Fat-Soluble Vitamins. Nurs Clin North Am. 2021;56(1):33–45.
 
55.
Pilz S, März W, Cashman KD, et al. Rationale and Plan for Vitamin D Food Fortification: A Review and Guidance Paper. Front Endocrinol (Lausanne). 2018;9:373.
 
56.
Guo J, Lovegrove JA, Givens DI. 25[OH]D3-enriched or fortified foods are more efficient at tackling inadequate vitamin D status than vitamin D3. Proc Nutr Soc. 2018;77(3):282–91.
 
57.
Rizzoli R. Vitamin D supplementation: upper limit for safety revisited? Aging Clin Exp Res. 2021;33(1):19–24.
 
eISSN:2084-4905
ISSN:2083-4543
Journals System - logo
Scroll to top