PRACA PRZEGLĄDOWA
Administracyjnoprawny model pozasądowego dochodzenia roszczeń związanych ze zdarzeniami medycznymi
Więcej
Ukryj
1
Wydział Prawa, Uniwersytet w Białymstoku, Polska
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Wprowadzenie i cel:
Artykuł stanowi próbę oceny nowelizacji ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta
w zakresie, w jakim wprowadza ona administracyjny model pozasądowego dochodzenia roszczeń związanych ze zdarzeniami medycznymi. Nowelizacja ta zlikwidowała dotychczas funkcjonujące wojewódzkie komisje ds. orzekania o zdarzeniach medycznych. Praktyka funkcjonowania tych komisji pokazała liczne nieprawidłowości w ich działaniu. Likwidacja komisji wiązała się z wyposażeniem Rzecznika Praw Pacjenta w kompetencję do wydawania decyzji administracyjnych w przedmiocie świadczenia kompensacyjnego. Jednym z celów artykułu jest analiza zakresu podmiotowego
i przedmiotowego nowej regulacji. Szczególnej analizie poddano także charakter świadczenia kompensacyjnego jako alternatywnej formy kompensacji poniesionej szkody oraz doznanej krzywdy.
Metody przeglądu:
W artykule dokonano wykładni obowiązujących przepisów, ich porównania z uchylonymi regulacjami,
przeglądu literatury i materiałów legislacyjnych oraz przedstawiono kluczowe zagadnienia i wnioski dotyczące funkcjonowania omawianego modelu w systemie prawa.
Opis stanu wiedzy:
Tryb przyznawania świadczenia przez Rzecznika Praw Pacjenta znacznie różni się od działania sądu,
prowadzącego sprawę dotyczącą dochodzenia roszczeń cywilnoprawnych.
Jego założenia opierają się przede wszystkim na odciążeniu wnioskodawcy w zakresie wykazywania
przesłanek odpowiedzialności szpitala oraz zwiększeniu skuteczności dochodzenia roszczeń związanych ze zdarzeniami medycznymi. Działanie w trybie omawianego modelu zdaje się szybsze i skuteczniejsze niż postępowanie sądowe, ale ograniczone jest zakresem zastosowania modelu, a także
tym, iż dokładnie określone zostały wysokości wypłacanych świadczeń kompensacyjnych
Podsumowanie:
Pomimo że postępowanie przed Rzecznikiem usuwa niedoskonałości związane z dochodzeniem
roszczeń przed komisją wojewódzką, dostrzega się pewne jego ograniczenia.
Introduction and objective:
The aim of the study is to evaluate the amendment to the Patient Rights and Patient Rights Ombudsman Act, to the extent that it introduces an administrative model for out-of-court settlements of claims related to medical events. The amendment abolished previously existing provincial Medical Events Commissions
responsible for adjudicating in medical events. The functioning of these commissions revealed numerous irregularities. The abolition of the commissions was accompanied by the granting by the Patient Rights Ombudsman the authority to issue administrative decisions regarding compensatory benefits. One of the objectives of the study is to analyze the subjective and objective scope of the new regulation. Special
attention is paid to the nature of compensatory benefit as an alternative form of compensation for damages and suffering.
Review methods:
The applicable provisions were interpreted, and compared with repealed regulations, literature reviews
and legislative materials, and key issues and conclusions presented concerning the functioning of the discussed model in the legal system.
Brief description of the state of knowledge:
The procedure through which the Patient Rights Ombudsman grants such benefits significantly differs from pursuing civil claims through legal proceedings. Its foundations primarily focus on reducing the burden on the applicant in demonstrating the grounds for hospital liability and enhancement of the effectiveness of claim pursuit related to medical events. The discussed model appears to be faster and more efficient than litigation, however, is limited by the scope of its application, as well as the stiffened amounts of compensatory benefits paid.
Summary:
Although the proceedings before the Ombudsman remove imperfections associated with pursuing claims before a provincial commission, some of its limitations are recognized
REFERENCJE (36)
1.
Bączyk-Rozwadowska K, Kaczan D, Krupa-Lipińska K, et al. Wstęp. In: Bączyk-Rozwadowska K, Kaczan D, Krupa-Lipińska K, et al. Dochodzenie roszczeń w ochronie zdrowia i badaniach klinicznych. Komentarz do przepisów ustaw o funduszach kompensacyjnych. Warszawa: C.H. Beck; 2025.
2.
Skarbucha A. Błąd lekarski w sądzie. Prawo i Medycyna. 2010;3:66 – 67.
3.
Nesterowicz M. Prawo medyczne. 10th ed. Toruń: TNOiK „Dom Organizatora”; 2013. p. 97–103.
4.
Kaczmarek T, Marcinkowski JT. Odszkodowania za niepowodzenia lecznicze. Orzecznictwo lekarskie. 2011;8(2):83.
5.
Nesterowicz M. Prawo medyczne. 10th ed. Toruń: TNOiK „Dom Organizatora”; 2013. p. 98.
6.
Nesterowicz M. Prawo medyczne. Komentarze i glosy do orzeczeń sądowych. 4th ed. Warszawa: Wolters Kluwer; 2022. p. 703.
7.
Kaczmarek T, Marcinkowski JT. Odszkodowania za niepowodzenia lecznicze. Orzecznictwo lekarskie. 2011;8(2):84–85.
8.
Skarbucha A. Błąd lekarski w sądzie. Prawo i medycyna. 2010;3:66.
9.
Rogula C, Zemke-Górecka A. Przedmowa. In: Rogula C, Zemke-Górecka A, editors. Mediacja w praktyce mediatora i pełnomocnika. Warszawa: Wolters Kluwer; 2021. p. 23.
10.
Morek R. Zakres zastosowania mediacji. In: Gmurzyńska E, Morek R, editors. Mediacje. Teoria i praktyka. 4th ed. Warszawa: Wolters Kluwer; 2024. p. 25–28.
11.
Kaczmarek T, Marcinkowski JT. Odszkodowania za niepowodzenia lecznicze. Orzecznictwo lekarskie. 2011;8(2):84.
12.
Bączyk-Rozwadowska K, Kaczan D, Krupa-Lipińska K, et al. Wstęp. In: Bączyk-Rozwadowska K, Kaczan D, Krupa-Lipińska K, et al. Dochodzenie roszczeń w ochronie zdrowia i badaniach klinicznych. Komentarz do przepisów ustaw o funduszach kompensacyjnych. Warszawa C.H. Beck; 2025.
13.
Kiełkowski T. Sprawa administracyjna. Kraków: Zakamycze; 2004. p. 35.
14.
Uzasadnienie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta oraz niektórych innych ustaw, Druk nr 3488 z 15 października 2010.
https://orka.sejm.gov.pl/Druki... (access: 2025.02.02).
15.
Syroka-Marczewska K, Winciunas PA. Postępowanie przed wojewódzkimi komisjami do spraw zdarzeń medycznych. In: Zielińska E, Dukiet-Nagórska T, Liszewska A, editors. System Prawa Medycznego. Tom III Odpowiedzialność prawna w związku z czynnościami medycznymi. Warszawa: Wolters Kluwer; 2021, p. 1017–1029.
17.
Uzasadnienie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta oraz niektórych innych ustaw, Druk nr 3259.
https://www.sejm.gov.pl/Sejm9.... (access: 2025.02.02).
18.
Krupa-Lipińska K. Dochodzenie roszczeń z tytułu zdarzeń medycznych. In: Safjan M, Bosek L, Bagińska E, editors. System Prawa Medycznego. Tom 5. Odpowiedzialność prywatnoprawna. Warszawa: C.H. Beck, INP PAN; 2021. p. 940–941.
19.
Wróbel A. Komentarz do art. 28. In: Jaśkowska M, Wilbrandt-Gotowicz M, Wróbel A. Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz. 8th ed. Warszawa: Wolters Kluwer; 2020. p. 221–222.
20.
Bączyk-Rozwadowska K, Kaczan D, Krupa-Lipińska K, et al. Komentarz do art. 67za. In: Bączyk-Rozwadowska K, Kaczan D, Krupa-Lipińska K, et al. Dochodzenie roszczeń w ochronie zdrowia i badaniach klinicznych. Komentarz do przepisów ustaw o funduszach kompensacyjnych, Warszawa: C.H. Beck; 2025. nb. 3.
21.
Bączyk-Rozwadowska K, Kaczan D, Krupa-Lipińska K, et al. Komentarz do art. 67x. In: Bączyk-Rozwadowska K, Kaczan D, Krupa-Lipińska K, et al. Dochodzenie roszczeń w ochronie zdrowia i badaniach klinicznych. Komentarz do przepisów ustaw o funduszach kompensacyjnych. Warszawa: C.H. Beck; 2025. nb. 6.
22.
Karolczak JM. Ocena skutków prawnych regulacji zawartej w poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta oraz niektórych innych ustaw (druk sejmowy nr 3259).
https://www.sejm.gov.pl/Sejm9.... (access: 2025.02.02).
23.
Bączyk-Rozwadowska K, Kaczan D, Krupa-Lipińska K, et al. Komentarz do art. 67q. In: Bączyk-Rozwadowska K, Kaczan D, Krupa-Lipińska K, et al. Dochodzenie roszczeń w ochronie zdrowia i badaniach klinicznych. Komentarz do przepisów ustaw o funduszach kompensacyjnych. Warszawa: C.H. Beck; 2025. nb. 10.
24.
Uzasadnienie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta oraz niektórych innych ustaw Druk nr 3259.
https://www.sejm.gov.pl/Sejm9.... (access: 2025.02.02).
25.
Bączyk-Rozwadowska K, Kaczan D, Krupa-Lipińska K, et al. Komentarz do art. 67s. In: Bączyk-Rozwadowska K, Kaczan D, Krupa-Lipińska K, et al. Dochodzenie roszczeń w ochronie zdrowia i badaniach klinicznych. Komentarz do przepisów ustaw o funduszach kompensacyjnych. Warszawa: C.H. Beck; 2025. nb. 26.
26.
Bączyk-Rozwadowska K, Kaczan D, Krupa-Lipińska K, et al. Komentarz do art. 67s. In: Bączyk-Rozwadowska K, Kaczan D, Krupa-Lipińska K, et al. Dochodzenie roszczeń w ochronie zdrowia i badaniach klinicznych. Komentarz do przepisów ustaw o funduszach kompensacyjnych. Warszawa: C.H. Beck; 2025. nb. 16–18.
27.
Langer T. O modelach i modelowaniu w naukach prawnych. Państwo i Prawo. 1987;9:40–41.
28.
Zimmermann J. Prawo administracyjne. 10th ed. Warszawa: Wolters Kluwer; 2022. p. 395.
29.
Nowak-Musiej A. Zarządzenie zdarzeniami niepożądanymi na świecie – gdzie jest Polska? Menadżer zdrowia. 2024;3–4:3–4.
30.
Bączyk-Rozwadowska K, Kaczan D, Krupa-Lipińska K, et al. Komentarz do art. 67q. In: Bączyk-Rozwadowska K, Kaczan D, Krupa-Lipińska K, et al. Dochodzenie roszczeń w ochronie zdrowia i badaniach klinicznych. Komentarz do przepisów ustaw o funduszach kompensacyjnych. Warszawa: C.H. Beck; 2025. nb. 6–7.
31.
Uzasadnienie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta oraz niektórych innych ustaw, Druk nr 3259.
https://www.sejm.gov.pl/Sejm9.... (access: 2025.02.03).
32.
Bagińska E. Komentarz do art. 67a ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta. In: Safjan M, Bosek L, Bagińska E, editors. System Prawa Medycznego. Tom 5. Odpowiedzialność prywatnoprawna. Warszawa: C.H. Beck, INP PAN; 2021. p. 91.
33.
Nesterowicz M. Prawo medyczne. 10th ed. Toruń: TNOiK „Dom Organizatora”; 2013. p. 472.
34.
Bagińska E. Komentarz do art. 67a ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta. In: Safjan M, Bosek L, Bagińska E, editors. System Prawa Medycznego. Tom 5. Odpowiedzialność prywatnoprawna. C.H. Beck, INP PAN, 2021. p. 92.
35.
Widłak T. Interpretacja klauzuli aktualna wiedza medyczna w polskim prawie – zarys zagadnień epistemologicznych i metodologicznych. GSP. 2017;XXXVIII:613.
36.
Bosek L. Komentarz do art. 67a. In: Bosek L, editor. Ustawa o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta. Komentarz. Warszawa: C.H. Beck; 2020. nb. 7.