Wprowadzenie i cel:
Globalna produkcja plastiku w 2021 roku wynosiła 390,7 mln ton i liczba ta rokrocznie się zwiększa. Akumulację cząsteczek mikroplastiku (MP) zaobserwowano we wszystkich tkankach i płynach ustrojowych, a szczególnie narażone na jego toksyczne działanie – ze względu na bezpośredni kontakt z MP – są drogi oddechowe, przewód pokarmowy i układ moczowy

Metody przeglądu:
W celu przeprowadzenia przeglądu literatury przeszukano bazę PubMed przy użyciu różnych kombinacji konkretnych haseł: „microplastics”, „nanoplastics”, „lung diseases”, „intestinal diseases”, „renal diseases” i „hepatic diseases”.

Opis stanu wiedzy:
odpowiedzi na stymulację mikroplastikiem w miąższu płucnym zaobserwowano zaburzenia równowagi stresu oksydacyjnego i wzrost powstawania wolnych rodników, rozwój zapalenia poprzez aktywację szlaku NF-κB zależnego od fosforylacji p38 oraz szlaku Wnt/β-katenina. Podobne zmiany dostrzeżono w przewodzie pokarmowym, gdzie z powodu aktywacji przez mikroplastik szlaku zależnego od stresu oksydacyjnego ROS–NF-κB/NLRP3/IL-1β/MLCK dochodziło do uszkodzenia bariery jelitowej oraz zaburzeń w składzie, a także w metabolizmie mikrobioty. W miąższu nerki pod wpływem działania MP oprócz aktywacji wspomnianych wyżej mechanizmów zapalnych wykazano również zahamowanie proliferacji komórek, gromadzenie się mikroplastiku w ich wnętrzu oraz spadek ekspresji genów kodujących enzymy antyoksydacyjne, co zmniejszało zdolność komórek do neutralizowania wolnych rodników i nasilało efekt cytotoksyczny.

Podsumowanie:
Codzienna ekspozycja na mikroplastiki wymaga rzetelnej oceny zagrożenia poprzez interdyscyplinarne badania oparte na realistycznych stężeniach środowiskowych, uwzględniające długoterminowe skutki, właściwości fizykochemiczne cząstek oraz ich oddziaływania z innymi substancjami.