PL EN
PRACA ORYGINALNA
Postrzeganie własnej choroby a poczucie odpowiedzialności za swoje zdrowie osób przewlekle chorych
 
Więcej
Ukryj
1
Zakład Etyki i Filozofii Człowieka, Wydział Pielęgniarstwa i Nauk o Zdrowiu, Uniwersytet Medyczny w Lublinie
 
2
Wydział Pedagogiki i Psychologii, Wyższa Szkoła Ekonomii i Innowacji w Lublinie
 
3
Zakład Informatyki i Statystyki Zdrowia, Instytut Medycyny Wsi w Lublinie
 
4
Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych, Wydział Lekarski z Oddziałem Stomatologicznym, Uniwersytet Medyczny w Lublinie
 
5
Katedra i Klinika Chirurgii Klatki Piersiowej, Uniwersytet Medyczny w Lublinie
 
6
Zakład Psychologii Społecznej i Psychologii Religii, Wydział Nauk Społecznych, Katolicki Uniwersytet Lubelski, Lublin
 
7
Zakład Chirurgii i Pielęgniarstwa Chirurgicznego, Wydział Pielęgniarstwa i Nauk o Zdrowiu, Uniwersytet Medyczny w Lublinie
 
 
Med Og Nauk Zdr. 2011;17(4):169-173
 
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Wprowadzenie:
Z perspektywy zdrowia publicznego bardzo istotnym zadaniem jest ustalanie związków pomiędzy postrzeganiem przez pacjentów własnej choroby a ich predyspozycjami do podejmowania zachowań prozdrowotnych. Ocenę gotowości do podejmowania takich zachowań umożliwia Wielowymiarowa Skala Umiejscowienia Kontroli Zdrowia (MHLC). .

Cel pracy:
Celem pracy jest określenie sposobu postrzegania przez pacjenta jego własnej choroby oraz relacji tego obrazu do przekonań o odpowiedzialności za stan swojego zdrowia.

Materiał i metody:
W badaniu udział wzięło 237 osób hospitalizowanych z powodu różnych schorzeń przewlekłych (122 kobiety i 115 mężczyzn). Do badania zostali włączeni pacjenci w przedziale wiekowym od 18 do 90 roku życia. Średnia wieku osób badanych wynosiła 59,22 (SD = 14,27). W badaniu zastosowano: Wielowymiarową Skalę Umiejscowienia Kontroli Zdrowia (MHLC) autorstwa K. i B. Wallstonów oraz DeVellisa w polskiej adaptacji Z. Juczyńskiego oraz Skalę Wyobrażenia i Percepcji Choroby (IPIS) skonstruowaną przez J. Saka. Wnioski. mi.

Wnioski:
Osoby przewlekle chore leczone w warunkach szpitalnych postrzegają własną chorobę przede wszystkim przez pryzmat destrukcji sfery fi zycznej Pacjenci przejawiający większą odpowiedzialność za własne zdrowie postrzegają swoją chorobę jako mniej dolegliwą zwłaszcza w aspekcie utraty motywacji do ukierunkowanej aktywności oraz destrukcji sfery fi zycznej. Przekonanie o braku możliwości wpływania na stan swojego zdrowia sprzyja postrzeganiu własnej choroby jako bardziej dolegliwej. Psychologiczna aktywizacja pacjentów i wzrost u nich przekonań o możliwości oddziaływania na własne zdrowie może wpływać korzystnie na optymalizację kosztów ponoszonych w ramach systemu opieki zdrowotnej na leczenie pacjentów z chorobami przewlekły


Introduction:
From the aspect of public health, the determination of the relationships between the perception by patients of own disease and their predisposal for undertaking healthy promoting behaviours is a very important task. The Multidimensional Health Locus of Control Scale (MHLC) enables evaluatiuon of readiness for undertaking such behaviours.

Objective:
The objective of the study was determination of the way of patient self-perception of own disease, and the relation of this image to the beliefs concerning responsibility for their own health.

Material and methods:
The study covered 237 patients hospitalized due to various chronic diseases (115 males and 122 females). Patients aged from 18-90 were enrolled in the study; mean age 59.22 (SD = 14.27). The Multidimensional Health Locus of Control Scale (MHLC) by K. Wallston K, B. Wallston B, and R. DeVellis was applied; Polish adaptation by Z. Juczyński, and the Imagination and Perception of Illness Scale (IPIS) by J. Sak.

Conclusions:
Chronically-ill patients treated in hospital conditions perceive their own disease primarily through the prism of the destruction of the physical sphere. Patients who show a greater responsibility for own health perceive their disease as less bothersome, especially from the aspect of the loss of motivation for the biased activity and destruction of the physical sphere. The belief concerning the lack of a possibility to infl uence own health favours the perception of own disease as more affl ictive. Psychological activation of patients and increasing their convictions about possibilities to exert an eff ect on own health may positively aff ect the optimization of the costs borne within the system of health care for the treatment of patients with chronic diseases.

 
REFERENCJE (15)
1.
Toombs KS. Th e Meaning of Illness. A Phenomenological Account of the Diff erent Perspectives of Physician and Patient. Dordrecht: Kluwer Academic Publishers; 2003: p.16-19.
 
2.
Cassell EJ. Th e subjective in clinical judgment. In Engelhardt H.T.Jr. (ed.). Clinical Judgment: A Critical Appraisal. Dordrecht: D. Reidel; 1979: p. 202.
 
3.
Sheridan Ch L, Radmacher S A. Psychologia zdrowia. Wyzwanie dla biomedycznego modelu zdrowia. Warszawa: Instytut Psychologii Zdrowia; 1998: p. 33-36.
 
4.
Hepworth J. Public health psychology: A conceptual and practical framework. J Health Psychol. 2004;9(1):41-54.
 
5.
Maas M, Taal E, van der Linden S, Boonen A. A review of instruments to assess illness representations in patients with rheumatic dis-ease. Ann Rheum Dis 2009;68:305-309.
 
6.
Sak J, Wiechetek M, Mosiewicz J, Sagan D. et al. Percepcja własnej choroby a poczucie sensu życia – badanie osób hospitalizowanych. W: Janowski K, Gierus J. (Red.). Człowiek chory – aspekty biopsychospołeczne. Lublin: Centrum Psychologii i Pomocy Psychologicznej; 2009;1:p. 322-333.
 
7.
Karoly P, Ruehlman L. Aff ective meaning and depression: a semantic diff erential analysis. Cogn Th er Res 1983;7:41-50.
 
8.
Lilja L, Ordell M, Dahl A, Hellzen O. Judging the other: psychiatric nurses’ attitudes towards identifi ed inpatients as measured by the semantic diff erential technique. J Psychiatr Ment Health Nurs 2004;11:546-53.
 
9.
Hellzen M, Lind I, Dahl A, Hellzen O. Psychiatric nurses’ attitudes towards identifi ed inpatients as measured by the semantic diff erential technique. Scand J Caring Sci 2005;19:12-19.
 
10.
Pucheu S, Consoli SM, D’Auzac C, Francais P, Issad B. Do health casual attributions and coping strategies act as moderators of quality of life in peritoneal dialysis patients? J Psychosomatic Res 2004;56:317.
 
11.
O’Hea EL, Grothe KB, Bodenlos JS, Boudreaux ED, White MA, Brantley PJ. Predicting medical regimen adherence: the interactions of health locus of control beliefs. J Health Psychol 2005;10:705-717.
 
12.
Basińska MA, Zalewska-Rydzkowska D, Junik R, Skibicka M. Przewidywanie stosowania się do zaleceń dietetycznych przez chorych na cukrzycę typu 1 – związek z umiejscowieniem kontroli zdrowia. Diabetologia Praktyczna 2007;8(11):419-424.
 
13.
Wallston KA, Wallston BS, DeVellis RF. Development of the Multidimensional Health LOC (MHLC) Scales. Health Educ Monogr 1978;6:160.
 
14.
Juczyński Z. Narzędzia pomiaru w promocji i psychologii zdrowia. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego; 2001: p. 79-86.
 
15.
Broadbent E, Petrie KJ, Main J, Weinman J. Th e Brief Illness Perception Questionnaire. J Psychosomatic Res 2006;60:631-637.
 
eISSN:2084-4905
ISSN:2083-4543
Journals System - logo
Scroll to top