PL EN
PRACA ORYGINALNA
Analiza wartości odżywczej i kosztów diety bezglutenowej w porównaniu do standardowej racji pokarmowej
 
Więcej
Ukryj
1
Katedra Dietetyki SGGW w Warszawie
 
 
Autor do korespondencji
Joanna Myszkowska-Ryciak   

Ryciak, Katedra Dietetyki, Wydział Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego
 
 
Med Og Nauk Zdr. 2015;21(3):312-316
 
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Wprowadzenie:
Dieta bezglutenowa jest podstawową metodą postępowania terapeutycznego w celiakii. Pacjent, stojąc przed koniecznością wyeliminowania glutenu z diety, teoretycznie może wybierać pomiędzy produktami naturalnie bezglutenowymi lub produktami bezglutenowymi specjalnego przeznaczenia żywieniowego. Pomimo dobrej dostępności produktów bezglutenowych wciąż istnieją problemy związane ze zbilansowaniem takiej diety, jak również jej kosztem.

Cel:
Celem pracy była ocena zawartości wybranych składników pokarmowych oraz oszacowanie kosztów diety bezglutenowej z wykorzystaniem dostępnych na polskim rynku produktów naturalnie bezglutenowych oraz bezglutenowych środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego w odniesieniu do diety zwyczajowej.

Materiał i metody:
Do analizy wybrano całodzienną modelową rację pokarmową na poziomie 2000 kcal, którą następnie zmodyfikowano pod kątem zamiany produktów zbożowych na produkty naturalnie bezglutenowe oraz bezglutenowe środki spożywcze zgodnie z założeniami diety bezglutenowej. Oceniono zawartość wybranych składników pokarmowych dostarczanych przez produkty zbożowe tradycyjne oraz ich bezglutenowe zamienniki. Analizy kosztów racji pokarmowych dokonano w oparciu o cenniki firm oferujących produkty bezglutenowe oraz uśrednione ceny produktów spożywczych z warszawskich supermarketów.

Wyniki:
Wykazano, że koszt bezglutenowej racji pokarmowej przy założeniu wyłącznie zamiany tradycyjnych produktów zbożowych wzrasta o prawie 30%. Przy podobnej ilości energii oraz węglowodanów ogółem, bezglutenowe zamienniki produktów zbożowych wnoszą do racji pokarmowej zdecydowanie mniejszą wartość odżywczą w odniesieniu do białka, żelaza, cynku, magnezu, tiaminy oraz błonnika pokarmowego przy jednoczesnej wyższej zawartości tłuszczu.

Wnioski:
Dostępne w handlu produkty bezglutenowe są znacznie droższe od odpowiadających im glutenowych produktów tradycyjnych. Zamiana produktów tradycyjnych na ich bezglutenowe odpowiedniki powoduje istotne obniżenie wartości odżywczej diety.


Introduction:
A gluten-free diet is the only method of therapeutic treatment of celiac disease. A patient in need of eliminating gluten from the diet can theoretically choose between the naturally gluten-free products, or gluten-free products for particular nutritional purpose. Despite good access to gluten-free products, there are still problems with balancing the diet, as well as its cost.

Aim:
The aim of this study was to evaluate the nutritional value and the costs of a gluten-free diet with naturally gluten-free products, and products for particular nutritional purposes available on the Polish market in relation to the standard diet.

Material and Methods:
The standard daily food ration (SDFR) of 2,000 calories and its modification (conversion of cereal products to gluten-free products in SDFR) were analyzed. Contents of selected nutrients provided by traditional cereals and their gluten-free alternatives were compared. Cost analysis of food rations were based on the price lists of companies offering gluten-free products, and the average prices of food in supermarkets in Warsaw

Results:
The cost of a gluten-free food ration, assuming only the conversion of traditional cereal products, increased by almost 30%. With a similar amount of energy and total carbohydrates, gluten-free cereal substitutes contributed a much smaller nutritional value in relation to protein, iron, zinc, magnesium, thiamine and fibre, and with a higher fat content.

Conclusions:
Commercially available gluten-free products are much more expensive than the equivalent traditional gluten products. Replacement of traditional products for their gluten-free counterparts significantly reduces the nutritional value of the diet.

 
REFERENCJE (26)
1.
Sankowska P, Chruścikowska A. Choroby leczone dietą bezglutenową. Roczniki Warszawskiej Szkoły Zdrowia 2010; X: 121–129.
 
2.
Guerdrum L J, Bamforth ChW. Levels of gliadin in commercial beers. Food Chemistry 2011, 129: 1783–1784.
 
3.
Grzymisławski M, Stankowiak-Klupa H, Włochal M. Celiakia – stan¬dardy diagnostyczne i terapeutyczne 2010 roku. Forum Zaburzeń Me-tabolicznych 2010; 1(1): 1, 12–21.
 
4.
Darewicz M, Dziuba J. Dietozależny charakter enteropatii pokarmo¬wych na przykładzie celiakii. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość. 2007; 1(50): 5–15.
 
5.
Jarocka Cyrta E. Choroba trzewna. Patogeneza, diagnostyka serologicz¬na, nowe metody leczenia. Gastroenterologia Praktyczna 2011; 5: 19–28.
 
6.
Zimmer K.P. Nutrition and Celiac Disease. Current Problems in Pe¬diatric Adolescent Health Care 2011; 41: 244–247.
 
7.
Daniewski W, Wojtasik A, Kunachowicz H. Zawartość glutenu w bezglu¬tenowych środkach specjalnego żywieniowego przeznaczenia i innych produktach spożywczych. Roczniki PZH 2010; 61(1): 51–55.
 
8.
Grochowska U. Ocena stanu odżywienia i sposobu żywienia dzieci i młodzieży z glutenozależną chorobą trzewną. Dietetyka 2011; 5(1): 9–12.
 
9.
Myszkowska-Ryciak J, Szymańska J, Harton A, Gajewska D. Evidence of high fat and sugar intake, and low fibre and selected minerals intake in adult female coeliac patients. The Journal of Pre-Clinical & Clinical Research 2010; 4(2): 112–115.
 
10.
Stevens L, Rashid M. Gluten-free and regular foods: a cost comparison. Canadian Journal of Dietetic Practice Research 2008, 69(3): 147–50.
 
11.
Szczygłowa H. System dietetyczny dla zakładów służby zdrowia. Prace IŻŻ 57; Warszawa: 1992.
 
12.
Dyrektywa Rady nr 90/496/EWG z dnia 24 września 1990 r. w sprawie oznaczania wartości odżywczej środków spożywczych.
 
13.
Turlejska H, Pelzner U, Szponar L, Konecka-Matyjek E. Zasady racjonalnego żywienia – zalecane racje pokarmowe dla wybranych grup ludności w zakładach zbiorowego żywienia. Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr Sp. z o.o., Gdańsk 2004.
 
14.
Kunachowicz H, Nadolna I, Przygoda B, Iwanow K. Tabele składu i wartości odżywczej żywności. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL; 2005.
 
15.
Mięgoć A. Oprogramowanie Dietetyk 1. Warszawa: Wydawnictwo IŻŻ; 1997/2001.
 
16.
Andrych KJ, Marek IE, Kryszewski AJ. Choroba trzewna u dorosłych – wierzchołek góry lodowej. Wiadomości Lekarskie 2006; LIX(5/6): 359–363.
 
17.
Tapsas D, Fälth-Magnusson K, Högberg L, Hammersjö J-A, Hollén E. Swedish children with celiac disease comply well with a gluten-free diet, and most include oats without reporting any adverse effects: a long-term follow-up study. Nutrition Research 2014; 34(5): 436–441.
 
18.
Kaukinen K, Collin P, Huhtala H, Mäki M. Long-term consumption of oats in adult celiac disease patients. Nutrients 2013; 5: 4380–4389.
 
19.
Rozporządzenie Komisji (WE) Nr 41/2009 z dn. 20 stycznia 2009 r. dotyczące składu i etykietowania środków spożywczych odpowiednich dla osób nietolerujących glutenu.
 
20.
Singh J, Whelan K. Limited availability and higher cost of gluten-free foods. Journal of Human Nutrition and Dietetics 2011; 24(5): 479–486.
 
21.
Lee AR, Ng DL, Zivin J, Green PH. Economic burden of a gluten-free diet. Journal of Human Nutrition and Dietetics 2007; 20(5): 423–430.
 
22.
Kupper C. Dietary guidelines and implementation for celiac disease. Gastroenterology 2005; 128: 121–127.
 
23.
Wild D, Robins GG, Burley VJ, Howdle PD. Evidence of high sugar intake and low fibre and mineral intake in the gluten-free diet. Aliment Pharmacol Ther. 2010; 32: 573–558.
 
24.
Thompson T, Dennis M, Higgins LA, Lee AR, Sharrett MK. Gluten-free diet survey: are Americans with celiac disease consuming recommended amounts of fibre, iron, calcium and grain foods? Journal of Human Nutrition and Dietetics 2005; 18: 163–169.
 
25.
Wojtasik A, Kunachowicz H. Wartość odżywcza produktów bezglutenowych i ocena sposobu żywienia chorych na celiakię. W: Dieta bezglu-tenowa. Co wybrać? Kunachowicz H. (red.). Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL; 2001: 30–41.
 
26.
Duda G, Maruszewska M, Walkowiak J, Przysławski J, Różycka-Cała K. Wartość odżywcza całodziennych racji pokarmowych dzieci chorych na celiakię. Część I. Wartość energetyczna i składniki podstawowe. Nowiny Lekarskie 2000; 69(9): 760–770.
 
eISSN:2084-4905
ISSN:2083-4543
Journals System - logo
Scroll to top