PRACA PRZEGLĄDOWA
Status socjoekonomiczny a korzystanie ze świadczeń stomatologicznych w Polsce
1
Zakład Statystyki i Informatyki Medycznej, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, Polska
2
Zakład Zdrowia Publicznego, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, Polska
Autor do korespondencji
Dorota Elżbieta Piotrowska
Zakład Statystyki i Informatyki Medycznej, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, ul. Szpitalna 37, 15-295, Białystok, Polska
Zakład Statystyki i Informatyki Medycznej, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, ul. Szpitalna 37, 15-295, Białystok, Polska
Med Og Nauk Zdr. 2020;26(3):202-205
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Wprowadzenie i cel pracy:
Celem pracy jest przedstawienie wpływu czynników socjoekonomicznych, takich jak wielkość dochodu oraz jego źródło, wykształcenie i miejsce zamieszkania na korzystanie ze świadczeń stomatologicznych, na podstawie wyników prac własnych i przeglądu piśmiennictwa.
Opis stanu wiedzy:
Analiza danych GUS-u obejmujących 13 376 osób w 2010 roku i 12 532 osób w 2013 roku wykazała, że istotnymi cechami wpływającymi na korzystanie ze świadczeń stomatologicznych są dochód, wykształcenie i miejsce zamieszkania. W zakresie niekorzystania ze świadczeń wpływ poziomu wykształcenia wydawał się odgrywać mniejszą rolę, biorąc pod uwagę oba lata analizy i przyjęte metody staty-styczne. Badania międzynarodowe potwierdzają zależność pomiędzy dochodem, wykształceniem, jak i miejscem za-mieszkania a korzystaniem ze świadczeń stomatologicznych. Analiza zależności między źródłem dochodu a korzystaniem oraz niekorzystaniem z takich świadczeń oraz dane dotyczące tej kwestii są ograniczone zarówno w Polsce, jak i na świecie.
Podsumowanie:
Obserwowana zależność pomiędzy korzystaniem i niekorzystaniem ze świadczeń stomatologicznych pod względem analizowanych czynników socjoekonomicznych powinna być wzięta pod uwagę przy decyzjach dotyczących refundacji świadczeń stomatologicznych ze środków publicznych, planowaniu interwencji w zakresie ograniczania nierówności w zdrowiu oraz tworzenia środowiska umożliwiającego dokonywanie wyborów prozdrowotnych.
Celem pracy jest przedstawienie wpływu czynników socjoekonomicznych, takich jak wielkość dochodu oraz jego źródło, wykształcenie i miejsce zamieszkania na korzystanie ze świadczeń stomatologicznych, na podstawie wyników prac własnych i przeglądu piśmiennictwa.
Opis stanu wiedzy:
Analiza danych GUS-u obejmujących 13 376 osób w 2010 roku i 12 532 osób w 2013 roku wykazała, że istotnymi cechami wpływającymi na korzystanie ze świadczeń stomatologicznych są dochód, wykształcenie i miejsce zamieszkania. W zakresie niekorzystania ze świadczeń wpływ poziomu wykształcenia wydawał się odgrywać mniejszą rolę, biorąc pod uwagę oba lata analizy i przyjęte metody staty-styczne. Badania międzynarodowe potwierdzają zależność pomiędzy dochodem, wykształceniem, jak i miejscem za-mieszkania a korzystaniem ze świadczeń stomatologicznych. Analiza zależności między źródłem dochodu a korzystaniem oraz niekorzystaniem z takich świadczeń oraz dane dotyczące tej kwestii są ograniczone zarówno w Polsce, jak i na świecie.
Podsumowanie:
Obserwowana zależność pomiędzy korzystaniem i niekorzystaniem ze świadczeń stomatologicznych pod względem analizowanych czynników socjoekonomicznych powinna być wzięta pod uwagę przy decyzjach dotyczących refundacji świadczeń stomatologicznych ze środków publicznych, planowaniu interwencji w zakresie ograniczania nierówności w zdrowiu oraz tworzenia środowiska umożliwiającego dokonywanie wyborów prozdrowotnych.
Introduction and Objective:
The aim of this study is presen-tation of the effect of socio-economic factors, such as income and its source, education, and place of residence, on the use of dental services, based on the results of the authors’ own study and a review of Polish and international literature.
Description of the state of knowledge:
Analysis of the data obtained from the Statistics Poland (GUS) covering 13,376 individuals in 2010 and 12,532 individuals in 2013 showed that income, education, and place of residence were significant factors exerting an effect on the use of dental services. With respect to non-use of services, the influence of education seemed to play a less important role while considering the two years of analysis and the adopted statistical methods (The analysis has shown it is a less clear-cut). International research confirms the relationship between income, education, and place of residence, and the use of dental services. The data and analyses of the source of income and use or non-use are scarce, both in Poland and worldwide.
Conclusion:
The relationship observed between the use or non-use of dental services according to the analyzed socio--economic factors should be taken into account when ma-king decisions on reimbursing dental services from public funds, planning interventions regarding reduction of health inequalities, and creating an environment enabling health--conscious choices.
The aim of this study is presen-tation of the effect of socio-economic factors, such as income and its source, education, and place of residence, on the use of dental services, based on the results of the authors’ own study and a review of Polish and international literature.
Description of the state of knowledge:
Analysis of the data obtained from the Statistics Poland (GUS) covering 13,376 individuals in 2010 and 12,532 individuals in 2013 showed that income, education, and place of residence were significant factors exerting an effect on the use of dental services. With respect to non-use of services, the influence of education seemed to play a less important role while considering the two years of analysis and the adopted statistical methods (The analysis has shown it is a less clear-cut). International research confirms the relationship between income, education, and place of residence, and the use of dental services. The data and analyses of the source of income and use or non-use are scarce, both in Poland and worldwide.
Conclusion:
The relationship observed between the use or non-use of dental services according to the analyzed socio--economic factors should be taken into account when ma-king decisions on reimbursing dental services from public funds, planning interventions regarding reduction of health inequalities, and creating an environment enabling health--conscious choices.
Piotrowska DE, Pędziński B, Jankowska D, Milewski R. Status socjoekonomiczny a korzystanie ze świadczeń stomatologicznych w Polsce. Med Og Nauk Zdr. 2020; 26(3): 202–205. doi: 10.26444/monz/126693
REFERENCJE (24)
1.
Costa SM, Martins CC, Bonfim MdeLC, Zina LG, Paiva S, Pordeus I, Abreu M. A Systematic review of socioeconomic indicators and dental caries in adults. Int J Environ Res Public Health, 2012; 9: 3540–3574. https://doi: 10.3390/ijerph9103540.
2.
Filc D, Davidovich N, Novack L, Balicer RD. Is socioeconomic status associated with utilization of health care services in a single – payer universal health care system? Int J Equity Health, 2014; 13: 115. https://doi: 10.1186/s12939– 014– 0115–1.
3.
Strinhini S, Sabia S, Shipley M, et al. Association of socioeconomic position with health behaviors and mortality. The Whitehall II study. JAMA. 2010, 303(12): 1159 –1166
4.
Watt R, Listl S, Peres M, et al. Social inequalities in oral health: from evidence to action. London: International Centre for Oral Health Ine-qualities Research and Policy, 2015: 4, 6, 15.
5.
Mejia GC, Hawazin EW, Harper S, Thomson WM, Ju X, Kawachi I, et al. Socieconomic status, oral health and dental disease in Australia, Canada, New Zealand and the United States. BMC Oral Health. 2018. https://doi:10.1186/s12903– 018– 0630–3.
6.
GUS, Zdrowie i ochrona zdrowia w 2017 roku. https://stat.gov.pl/obszary-te... (dostęp: 13.06.2020).
7.
GUS, Zdrowie i ochrona zdrowia w 2018 roku. https://stat.gov.pl/obszary-te... (dostęp: 13.06.2020).
8.
Piotrowska D, Pędziński B, Szpak A. Finansowanie świadczeń stomato-logicznych ze źródeł publicznych i niepublicznych w Polsce. Public and non-public financing of dental care services in Poland. Hygeia Public Health. 2016, 51(1): 12–17.
9.
Piotrowska DE, Pędziński B, Jankowska D, Milewski R, Szpak A. Przy-czyny niekorzystania z opieki stomatologicznej w Polsce. Med Og Nauk Zdr. 2018; 24(3): 191–194. https://doi: 10.26444/monz/94353.
10.
Nishide A, Fujita M, Sato Y, Nagashima K, Takahashi S, Hata A. Income--Related Inequalities in Access to Dental Care Services in Japan. Int J Environ Res Public Health. 2017; 14(5): 524. https://doi: 10.3390/ijerph14050524.
11.
Singh A, Peres MA, Watt RG. The Relationship Between Income and Oral Health: A Critical Review. J Dent Res. 2019; 98(8): 853–860. doi: 10.1177/0022034519849557.
12.
Paula JS, Leite IC, Almeida AB, Ambrosano GMB, Pereira AC, Mial-he FL. The influence of oral health conditions, socioeconomic status and home environment factors on schoolchildren’s self-perception of quality of life. Health Qual Life Outcomes. 2012; 10,6. https://doi: 10.1186/1477–7525–10 – 6.
13.
Molarius A, Engström S, Flink H, Simonsson B, Tegelberg A. Socioe-conomic differences in self-rated oral health and dental care utilisation after the dental care reform in 2008 in Sweden. BMC Oral Health. 2014;14: 134. ht t ps://doi: 10.1186/1472– 6831–14 –134.
14.
Tchicaya A, Lorentz N. Socioeconomic inequalities in the non-use of dental care in Europe. Int J Equity Health. 2014, 13(1): 7–10. https://doi.org/10.1186/1475–9....
15.
Raittio E, Kiiskinen U, Helminen S, Aromaa A, Suominen AL. Income-related inequality and inequity in the use of dental services in Finland after a major subsidization reform. Community Dent Oral Epidemiol. 2015; 43: 240–254. https://doi: 10.1111/cdoe.12148.
17.
Świderska J, Świderski W, Gracz L, Kaczmarek-Wysocka J. Use of dental services reimbursed by the National Health Fund and health of the oral cavity of examined patient. Health and Wellness. 2014(2); 171–181.
18.
El Osta N, El Osta L, Rabbaa Khabbaz L Saad R, Abi Ghosn C, Hen-nequin M. Social inequalities in oral health in a group of older people in a Middle Eastern country: a cross-sectional survey. Aging Clin Exp Res. https://doi.org/10.1007/s40520....
19.
Mejia GC. Elani HW, Harper S, Thomson WM, Ju X, Kawachi I, Kau-fman JS, Jamieson LM. Socioeconomic status, oral health and dental disease in Australia, Canada, New Zealand and the United States. BMC Oral Health. 2018. https://doi:10.1186/s12903– 018– 0630–3.
20.
Gomes APM, Galera da Silva E, Ferreira Gonçalves SH, et al. Relation-ship between patient’s education level and knowledge on oral health preventive measures. Int Dent Med J Adv Res.2015; 1, 1–7. https://doi:10.15713/ins.idmja....
21.
Martin A, Bellinger J, Hatala J, et al. State policy levers for addressing preventive dental care disparities for rural children: medicaid reimbur-sement to non-dental clinicians for fluoride varnish and dental hygiene supervision in primary care safety net settings. South Carolina Rural Health Research Center, 2012.
22.
Bhagavatula P, Xiang Q, Szabo A, Eichmiller F, Kuthy RA, Okunseri CE. Rural–urban differences in dental service use among children enrolled in a private dental insurance plan in Wisconsin: analysis of administrative data. BMC Oral Health. 2012; 12: 58. https://doi: 10.1186/1472–6831–12–58.
23.
Manski R, Moeller J. Barriers to Oral Health Across Selected European Countries and the United States Int Dent J. 2017; 67(3): 133–138. https://doi:10.1111/idj.12283.
24.
Manski RJ, Moeller JF, St. Clair PA, Schimmel J, Pepper JV. Wealth effect and dental care utilization in the U.S. Public Health Dent. 2012; 72(3): 179–189. ht t ps://doi:10.1111/j.1752–7325.2012 .0 0312 .x.
Udostępnij
ARTYKUŁ POWIĄZANY
| eISSN: | 2084-4905 |
| ISSN: | 2083-4543 |
Przetwarzamy dane osobowe zbierane podczas odwiedzania serwisu. Realizacja funkcji pozyskiwania informacji o użytkownikach i ich zachowaniu odbywa się poprzez dobrowolnie wprowadzone w formularzach informacje oraz zapisywanie w urządzeniach końcowych plików cookies (tzw. ciasteczka). Dane, w tym pliki cookies, wykorzystywane są w celu realizacji usług, zapewnienia wygodnego korzystania ze strony oraz w celu monitorowania ruchu zgodnie z Polityką prywatności. Dane są także zbierane i przetwarzane przez narzędzie Google Analytics (więcej).
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
