PL EN
PRACA ORYGINALNA
Prawidłowe żywienie dzieci w wieku wczesnoszkolnym jako niezbędny element profilaktyki chorób cywilizacyjnych
 
Więcej
Ukryj
1
Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, Wydział Nauk o Żywności i Biotechnologii, Katedra Chemii
 
 
Autor do korespondencji
Małgorzata Kostecka   

Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, Wydział Nauk o Żywności i Biotechnologii, Katedra Chemii, ul. Akademicka 15, 20–950 Lublin, Polska
 
 
Med Og Nauk Zdr. 2014;20(2):208-213
 
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Wstęp:
Dzieci w wieku szkolnym są narażone na rozwój otyłości i innych chorób powstałych na tle wadliwego odżywiania. W tym wieku kształtują się zdobyte we wczesnym dzieciństwie nawyki żywieniowe, które mogą być przeniesione w dorosłe życie

Cel:
Celem przedstawionej pracy była analiza sposobu odżywiania oraz stylu życia dzieci w wieku wczesnoszkolnym oraz ocena poziomu wiedzy rodziców na temat wpływu prawidłowego żywienia na zdrowie dzieci.

Materiał i metody:
Badaniami ankietowymi objęto 200 dzieci w wieku 7–12 lat z losowo wybranych szkół podstawowych w Stalowej Woli. Zastosowano autorski kwestionariusz ankietowy zawierający pytania dotyczące dotychczasowego rozwoju dziecka. Dane o sposobie żywienia zbierano na podstawie trzykrotnych wywiadów kwestionariuszowych dotyczących spożycia z ostatnich 24 godzin poprzedzających badanie. Wielkość cech somatycznych oceniano na podstawie pomiarów wysokości i masy ciała.

Wyniki:
Prawie 1/3 wszystkich dzieci (26,6%) miała problemy z prawidłowym apetytem, a spożywane przez nie porcje były zbyt małe w stosunku do wieku i wagi. Innym zauważonym problemem były dzieci otrzymujące nadmiar kalorii w dziennej racji pokarmowej. Z analizy wywiadów żywieniowych wynikało, że rozpiętość kaloryczna racji pokarmowych wahała się od 799 kcal do 2987 kcal. Jadłospisy były często ubogie w mikroelementy i makroelementy, podaż żelaza wahała się w granicach 2,1–12,6 mg/dzień, co w większości przypadków nie pokrywało dziennego zapotrzebowania

Wnioski:
Błędy popełniane przez rodziców mogą rzutować na prawidłowy rozwój dziecka oraz jego zdrowie w wieku dorosłym, dlatego konieczna jest powszechna edukacja rodziców, nauczycieli i lekarzy na temat wpływu żywienia i aktywności fizycznej na prawidłowy wzrost i rozwój dzieci


Introduction:
School-age children are likely to develop obesity and other diseases which develop in connection with inadequate nutrition. At this age, dietary habits acquired in early childhood are shaped which can be transferred to adult life.

Aim:
The aim of this study was to analyze mode of nutrition and life style of children at early school age, and evaluation of the level of knowledge of parents concerning the effect of adequate nutrition on children’s health.

Material and Methods:
A survey was carried out among 200 randomly selected children, aged 7–12, attending elementary school in Stalowa Wola. A questionnaire designed by the author was designed, containing items regarding the recent development of the child. Data on dietary habits was collected based on the questionnaire interviews repeated three times on dietary intake during the 24 hours preceding the survey. Somatic characteristics were evaluated by measuring height and weight.

Results:
Based on the analysis of dietary recalls, the calorie content of daily food portions ranged from 799 kcal – 2987 kcal. Nearly every third child (26.6%) experienced appetite problems. The analyzed diets were deficient in micronutrients and macronutrients. Daily iron intakes were determined in the range of 2.1–12.6 mg/day (5.9 mg/day on average), and correspond to less than 50% of dietary reference values for preschool children.

Conclusions:
Mistakes made by parents may affect the normal development of the child and future health in adulthood; therefore, common education of parents, teachers and doctors is necessary concerning the impact of nutrition and physical activity on the healthy growth and development of children.

 
REFERENCJE (36)
1.
Spear BA, Barlow SE, Ervin C, Ludwig DS, Saelens BE, Schetzina KE, Taveras EM. Recommendations for treatment of child and adolescent overweight and obesity. Pediatrics 2007; 120(4): 254–288.
 
2.
Weker H, Barańska M, Riahi A, Dyląg H, Strucińska M, Więch M, Kurpińska P, Klemarczyk W, Rowicka G. Dlaczego leczenie otyłości u małych dzieci jest problemem? Probl Hig Epidemiol. 2012; 93(4): 848–853.
 
3.
Kolarzyk E, Janik A, Kwiatkowski J. Ocena ryzyka zespołu metabolicznego u dzieci z nadwagą i otyłością. Część II. Żywieniowe czynniki ryzyka zespołu metabolicznego. Probl Hig Epidemiol. 2011; 92(4): 747–752.
 
4.
Sikorska –Wiśniewska G. Nadwaga i otyłość u dzieci i młodzieży. ŻYWNOŚĆ. Nauka. Technologia. Jakość. 2007; 6(55): 71–80.
 
5.
Cunningham SA, Kramer MR, Narayan KM. Incidence of childhood obesity in the United States. N Engl J Med. 2014; 370(5): 403–11.
 
6.
Juonala M, Raitakari MSA, Viikari J, Raitakari OT. Obesity in youth is not an independent predictor of carotid IMT in adulthood. Atherosclerosis. 2005; 185: 388–393.
 
7.
Langley – Evans S. Żywienie. Wpływ na zdrowie człowieka, (red.) Jarosz M. PZWL; 2014: 140–141.
 
8.
3 International Obesity Task Force, European Union Platform Briefing Paper, Bruksela, 15 marca 2005.
 
9.
Mazur J, Małkowska-Szkutnik A. Raport z badań HBSC 2010. Problem nadwagi i otyłości w Polsce wśród dzieci i młodzieży – dane epidemiologiczne. Warszawa. Instytut Matki i Dziecka; 2011.
 
10.
Reynolds MA, Jackson Cotwright C, Polhamus B, Gertel-Rosenberg A, Chang DJ. Obesity Prevention in the Early Care and Education Setting: Successful Initiatives across a Spectrum of Opportunities. Law Med Ethics. 2013; 41(2): 8–18.
 
11.
Osiecka-Chojnacka J. Epidemia otyłości a interwencja władz publicznych. BAS Biuro Analiz Sejmowych. 2012; 3(117): 1–4.
 
12.
Sochacka-Tatara W, Jacek R, Sowa A, Musiał, A. Assessment of preschool children’s diet. Prob Hig Epidemiol. 2008; 89(3): 389–394.
 
13.
Kunachowicz H, Nadolna I, Przygoda B, Iwanow K. Tabel składu i wartości odżywczych żywności. Warszawa. PZWL; 2005.
 
14.
Kunachowicz H. Dieta bezglutenowa – co wybrać? Wartość odżywcza produktów i potraw. Warszawa. PZWL; 2001.
 
15.
Jarosz M, Bułhak-Jachymczyk B. Normy żywienia człowieka. Warszawa. PZWL; 2012.
 
16.
NCHS Health E-Stat, Prevalence of overweight, obesity and extreme obesity among adults: United States, trends 1960–62 through 2005–2006.
 
17.
http://www.cdc.gov/nchs/ data/hestat/overweight/overweight_adult. html (dostęp: 5. 02. 2014).
 
18.
Mikoś M, Mikoś M, Mikoś H, Obara-Moszyńska M, Niedziela M. Nadwaga i otyłość u dzieci i młodzieży. Nowiny lekarskie. 2010; 79(5): 397–402.
 
19.
Jarosz, M. Normy żywienia dla populacji polskiej – nowelizacja. IŻŻ Warszawa; 2012.
 
20.
Turska-Szybka A, Grudziąż-Sękowska J, Olczak-Kowalczyk D. Czynniki ryzyka próchnicy wczesnego dzieciństwa i indywidualna ocena poziomu ryzyka na podstawie CAMBRA. Borgis – Nowa Stomatologia. 2011; 3: 119–127.
 
21.
Dybiżbańska E, Pierzynowska E, Strużycka I, Zawadziński M, Wierzbicka M. Występowanie próchnicy u dzieci 12-letnich w Polsce w okresie kolejnych zmian zarządzania i finansowania opieki zdrowotnej. Stomat Współ. 2004; 4: 8–13.
 
22.
Normy rozwojowe wysokości i masy ciała, wskaźnika masy ciała, obwodu talii i ciśnienia tętniczego dzieci i młodzieży w wieku 3–18 lat. Projekt OLAF i OLA. Standardy Medyczne, Pediatria. 2013; 1 (10), suplement 1.
 
23.
Delmis J. Effect of diet and salt intake on the development of hypertension in children and adolescents. Acta Med Croatica. 2010; 64(2):111–114.
 
24.
Aburto NJ, Ziolkovska A, Hooper L, Elliott P, Cappuccio FP, Meerpohl JJ. Effect of lower sodium intake on health: systematic review and meta- -analyses. BMJ. 2013; 3: 346.
 
25.
Skowrońka – Jóźwiak E, Lorenc RS. Metabolic bone disease in children: etiology and treatment options. Treat Endocrinol. 2006; 5(5): 297–318.
 
26.
Cisek M, Martko H, Schlegel-Zawadzka M. Ocena sposobu żywienia uczniów w Zubrzycy Górnej. Żyw Człow Metab. 2007; 34(1/2): 595–601.
 
27.
Szczepaniak B, Górecka D, Flaczyk E. Zachowania żywieniowe młodzieży z wybranych regionów kraju w zakresie spożycia mleka i jego przetworów. Żyw Człow Metab. 2007; 34 (3/4): 588–592.
 
28.
Sadowska J, Zakrzewska A. Ocena częstotliwości oraz wartości energetycznej śniadań spożywanych przez uczniów wybranych szkół podstawowych i gimnazjalnych w Pile. Rocz. PZH. 2010; 61(4): 413–418.
 
29.
Wójta-Kempa M, Lewandowska O. Środowiskowe uwarunkowania otyłości u dzieci ze szczególnym uwzględnieniem środowiska szkolnego. Piel Zdr Publ. 2011; 1(4): 333–342.
 
30.
Stankiewicz M, Pieszko M, Śliwińska A, Małgorzewicz S, Wierucki Ł, Zdrojewski T, Wyrzykowski B, Łysiak-Szydłowska W. Występowanie nadwagi i otyłości oraz wiedza i zachowania zdrowotne dzieci i młodzieży małych miast i wsi – wyniki badania Polskiego Projektu 400 Miast. Endokrynol Diabetol Chor Przemiany Materii Wieku Rozw. 2010; 6(2), 59–66.
 
31.
Buczek S. Leczyć czy zapobiegać otyłości u dzieci? Med Rod. 2003; 1: 35–37.
 
32.
Hasnain SR, Singer MR, Bradlee ML, Moore LL. Beverage Intake in Early Childhood and Change in Body Fat from Preschool to Adolescence. Child Obesity. 2014; Jan 22. [Epub ahead of print].
 
33.
Olafsdottir S, Berg C, Eiben G, Lanfer A, Reisch L, Ahrens W, Kourides Y, Molnar D, Moreno LA, Siani A, Veidebaum T, Lissner L. Young children’s screen activities, sweet drink consumption and anthropometry: results from a prospective European study. Eur J Clin Nutri. 2013; Nov 20. doi: 10.1038/ejcn.2013.234. [Epub ahead of print].
 
34.
Zimna-Walendzik E, Kolmaga A, Tafalska E. Styl życia-aktywność fizyczna, preferencje żywieniowe dzieci kończących szkołę podstawowa. Żywność. Nauka Technologia Jakość. 2009; 4(65): 195–203.
 
35.
Chabros E, Charzewska J, Rogalska-Niedźwied M, Wajszczyk B, Chwojnowska Z, Fabiszewska J. Mała aktywność fizyczna młodzieży w wieku pokwitania sprzyja rozwojowi otyłości. Probl Hig Epidemiol. 2008; 89(1): 58–61.
 
36.
Platta A, Martul A. Ocena wiedzy rodziców w zakresie wpływu nieprawidłowych zachowań żywieniowych na rozwój otyłości prostej u dzieci. Bromatologia i Chemia Toksykologiczna. 2012; 45 (3): 1087–1091.
 
eISSN:2084-4905
ISSN:2083-4543
Journals System - logo
Scroll to top