PL EN
PRACA ORYGINALNA
Jakość życia a zachowania zdrowotne osób starszych zamieszkujących w mieście i na wsi
 
Więcej
Ukryj
1
Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wroclawiu, Polska
 
 
Autor do korespondencji
Luba Jakubowska   

Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wroclawiu, Bartla 5, 51-618, Wrocław, Polska
 
 
Med Og Nauk Zdr. 2019;25(4):282-287
 
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Wprowadzenie:
Proces starzenia wprowadza wiele zmian w funkcjonowaniu człowieka. Wydłużenie życia powinno iść w parze z poprawą jakości życia związaną ze stanem zdrowia

Cel pracy:
Wskazanie zależności między realizacją zachowań zdrowotnych przez seniorów a jakością życia w zależności od miejsca zamieszkania.

Materiał i metody:
W badaniu uczestniczyło 301 osób. Do jego przeprowadzenia użyto kwestionariusza Zachowań Zdrowotnych oraz WHOQOL–BREFF. W analizie statystycznej wykorzystano test t-Studenta dla grup niezależnych, współczynnik korelacji r-Pearsona, analizę regresji liniowej metodą krokową oraz testy nieparametryczne U Manna-Whitneya.

Wyniki:
W grupie mieszkańców wsi stwierdzono istotne statystycznie dodatnie korelacje pomiędzy ogólnymi zachowaniami zdrowotnymi oraz prawidłowymi nawykami żywieniowymi, zachowaniami profilaktycznymi i pozytywnym nastawieniem psychicznym a jakością życia w dziedzinie somatycznej (r pomiędzy 0,23 a 0,46), psychologicznej (r pomiędzy 0,22 a 0,43), socjalnej (r pomiędzy 0,31 a 0,40) i środowiskowej (r pomiędzy 0,36 a 0,49). W grupie mieszkańców miasta stwierdzono istotne statystycznie dodatnie korelacje pomiędzy ogólnymi zachowaniami zdrowotnymi oraz prawidłowymi nawykami żywieniowymi i pozytywnym nastawieniem psychicznym a jakością życia w dziedzinie psychologicznej (r pomiędzy 0,18 a 0,42), socjalnej (r pomiędzy 0,23 a 0,41) i środowiskowej (r pomiędzy 0,18 a 0,37). Stwierdzono istotne statystycznie ujemne korelacje pomiędzy praktykami zdrowotnymi a jakością życia w dziedzinie somatycznej (r = -0,19) i psychologicznej (r = -0,16).

Wnioski:
Najsilniejszym predyktorem jakości życia mieszkańców wsi i miast jest pozytywne nastawienie psychiczne: w przypadku wsi dotyczy ono wszystkich czterech dziedzin, w mieście natomiast dziedzin: psychologicznej, socjalnej i środowiskowej.


Introduction:
The process of ageing results in multiple changes in the functioning of an individual. The prolonged lifespan ought to be associated with improved life quality connected with better health.

Objectives:
Presenting the connection between health behaviours and the life quality of seniors in relation with their place of residence.

Material and methods:
301 individuals took part in the research. The Health Behaviours questionnaire and WHOQOL– BREFF were used. In the statistical analysis the t-Student test for independent groups, r- Pearson correlation coefficient, linear regression analysis with the step method, and Mann-Whitney U unparametrical tests were used.

Results:
In the group of the inhabitants of rural areas, significant positive correlations were discovered between general health behaviours and correct eating habits, prophylactic behaviours and positive attitude and life quality in the following domains: somatic: r 0.23–0.46, psychological, r 0.22–0.43; social, r 0.31– 0.40, and environmental, r 0.36–0.49. In the group of urban inhabitants, statistically significant positive correlations were found between general health behaviours and correct eating habits and positive attitude and life quality in psychological (r – 0.18–0.42), social (r 0.23–0.41) and environmental domains (r 0.18–0.37). Statistically significant negative correlations were discovered between health practices and life quality in somatic (r=0.19) and psychological (r=0.16) domains.

Conclusions:
The most powerful predictor of life quality of the inhabitants of rural and urban areas was positive attitude: in the case of rural inhabitants in all the four domains, and in urban areas in psychological, social, and environmental domains.

REFERENCJE (20)
1.
Bussolo M, Koettl J, Sinnott E. Golden Aging: Prospects for Healthy, Active, and Prosperous Aging in Europe and Central Asia. DC: World Bank, Washington; 2015. https://openknowledge.worldban....
 
2.
Zadworna-Cieślak M. The measurement of health-related behavior in late adulthood: The health-related behavior questionnaire for seniors. Rocz Psychol. 2017; 20(3): 599–617.
 
3.
Cankovic S, Nikolic E A, Susnjevic S, Cankovic D, Radic I, Harhaji, S. Environment and quality of life of older people. HealthMED. 2012; 6(5): 1815–1820.
 
4.
Gobbens R J J, Van Assen, M A L M. Associations of environmental factors with quality of life in older adults. Gerontologist. 2018; 58(1): 101–110. https://doi:10.1093/geront/gnx....
 
5.
Rantanen, T, Äyräväinen, I, Eronen, J, Lyyra, T, Törmäkangas, T, Vaarama, M, & Rantakokko, M. The effect of an outdoor activities’ intervention delivered by older volunteers on the quality of life of older people with severe mobility limitations: A randomized controlled trial. Aging Clin Exp Res. 2015; 27(2): 161–169. https://doi:10.1007/s40520–014....
 
6.
Juczyński Z. Inwentarz Zachowań Zdrowotnych. W: Z Juczyński (red.). Narzędzia pomiaru w promocji i psychologii zdrowia. Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego, Warszawa; 2012, p. 110–116.
 
7.
Gnacińska-Szymańska M, Dardzińska A, Majkowicz M, Małgorzewicz S. Ocena jakości życia osób z nadmierną masą ciała za pomocą formularza WHOQOL-BREF. Endokrynol. Otył. Zab. Przem. Mat. 2012; 8(4): 136–142.
 
8.
Skrócona Wersja Ankiety Oceniającej Jakości życia. The World Health Organization Quality of Life (whoqol)-bref. 2004, https://www.who.int/substance_... (dostęp: 6.06.2019).
 
9.
Cieślik B, Podbielska H. Przegląd wybranych kwestionariuszy oceny jakości życia. Inż. Biom. 2015; 21, (2): 102–135.
 
10.
Trędewicz, K. Jakość życia osób starszych ze środowiska wiejskiego objętych opieką pielęgniarki POZ. PWOD. 2018; 2(2): 15–27. https://doi:10.19251/pwod/2018...).
 
11.
Navarro-Prados AB, Serrate-González S, Muñoz-Rodríguez JM, Díaz-Orueta U. Relationship Between Personality Traits, Generativity, and Life Satisfaction in Individuals Attending University Programs for Seniors. Int J Aging Hum Dev. 2018; 87(2): 184–200. https://doi:10.1177/0091415017....
 
12.
Muszalik M, Zielińska-Więczkowska, H Kędziora-Kornatowska K, Kornatowski T. Ocena wybranych zachowań sprzyjających zdrowiu wśród osób starszych w oparciu o Inwentarz Zachowań Zdrowotnych Juczyńskiego w aspekcie czynników socjo-demograficznych. Probl Hig Epidemiol. 2013; 94(3): 509–513.
 
13.
Wong FY, Yang L, Yuen JWM, Chang KKP, Wong FKY. Assessing quality of life using WHOQOL-BREF: a cross-sectional study on the association between quality of life and neighborhood environmental satisfaction, and the mediating effect of health-related behaviors. BMC Public Health. 2018; 18(1): 1113. https://doi:10.1186/s12889–018....
 
14.
Lodhi FS, Montazeri A, Nedjat S, Mahmoud Mahmoodi M, Farooq U, Yaseri, M. i wsp. Assessing the quality of life among Pakistani general population and their associated factors by using the World Health Organization’s quality of life instrument (WHOQOL-BREF): a population based cross-sectional study. Health And Quality Of Life Outcomes. 2019; 17(1): 9. https://doi:10.1186/s12955–018....
 
15.
Purba FD, Hunfeld JAM, Iskandarsyah A, Fitriana TS, Sadarjoen SS, Passchier J i wsp. Employing quality control and feedback to the EQ-5D-5L valuation protocol to improve the quality of data collection. Qual Life Res. 2017; 26(5): 1197–208.
 
16.
Smoleń E, Cipora E, Hombek K, Jarema M. Chosen health behaviors about cancer prevention among sanok district residents and sociodemographic variables – preliminary study. J Sport Health Sci. 2017; 7(4): 392–409. https://doi:dx.doi.org/10.5281....
 
17.
Bień A, Rzońca E, Krysa J, Iwanowicz-Palus G, Turkosz A. Socjodemograficzne uwarunkowania zachowań zdrowotnych kobiet w okresie prokreacji. Med Og Nauk Zdr. 2016; 22(3): 210–215. https://doi: 10.5604/20834543.1220524.
 
18.
Fidecki W, Wysokiński M, Królik W, Sienkiewicz Z, Kulina D, Kornatowski M, Ocena zachowań zdrowotnych mężczyzn w podeszłym wieku. Geriatria. 2018; 12: 130–135.
 
19.
Zadworna-Cieślak M, Ogińska-Bulik N, Zachowania zdrowotne osób w wieku senioralnym – rola optymizmu. Psychogeriatria Polska. 2013; 10(4): 145–156.
 
20.
Sygit-Kowalkowska E. Zachowania Zdrowotne Osób W Okresie Późnej Dorosłości – Socjodemograficzne Korelaty i Różnice Między Środowiskami Społecznymi. Ann Acad Med Stetin. 2013; 59, 1: 103–113.
 
eISSN:2084-4905
ISSN:2083-4543
Journals System - logo
Scroll to top