PL EN
PRACA PRZEGLĄDOWA
Ekspozycja zawodowa na wirusy zapalenia wątroby typu B i C wśród ratowników medycznych – czynniki ryzyka i profilaktyka zakażeń
 
Więcej
Ukryj
1
Absolwent, Wydział Biologii i Ochrony Środowiska Uniwersytet Łódzki, Polska
 
2
Katedra i Zakład Mikrobiologii Lekarskiej, Warszawski Uniwersytet Medyczny, Polska
 
 
Autor do korespondencji
Anna Majewska   

Katedra i Zakład Mikrobiologii Lekarskiej, Warszawski Uniwersytet Medyczny, ul. Chałubińskiego 5, 02-004, Warszawa, Polska
 
 
Med Og Nauk Zdr. 2021;27(4):338-342
 
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Wprowadzenie i cel:
Badania dotyczące ekspozycji zawodowej na niekorzystne czynniki obejmują najczęściej takie grupy zawodowe jak lekarze, pielęgniarki i pracownicy laboratoriów. Badacze zwrócili także uwagę na niebezpieczeństwa podczas wykonywania czynności służbowych przez ratowników medycznych. Celem pracy jest analiza ekspozycji zawodowej ratowników medycznych na wirusy zapalenia wątroby typu B i C, wskazanie czynności, podczas których najczęściej dochodzi do narażenia na wirusy w pracy, oraz analiza możliwości ochrony ratownika medycznego przed zakażeniem.

Metody przeglądu:
Publikacja została przygotowana na podstawie przeglądu literatury w dostępnych bazach informacji naukowej oraz na stronach internetowych organizacji funkcjonujących w obszarze zdrowia publicznego.

Opis stanu wiedzy:
W Polsce w 2018 roku zarejestrowano 3 196 przypadków zakażenia HBV i 3 442 przypadków zakażenia HCV. Obecnie wirusowe zapalenia wątroby są istotne epidemiologicznie w kontekście zakażeń związanych z udzielaniem świadczeń zdrowotnych przez ratowników medycznych. Oszacowano, że u pracowników ochrony zdrowia infekcje HBV i HCV nabyte podczas wykonywania czynności zawodowych stanowią odpowiednio 37,6% i 39% wszystkich zakażeń. Z obserwacji polskich badaczy wynika, że 24,1% ratowników medycznych doświadczyło zranienia ostrym narzędziem w pracy w ciągu ostatnich 12 miesięcy. Badanie wiedzy na temat postępowania po kontakcie z materiałem biologicznym ujawniło, że 32% ankietowanych ratowników nie potrafiło wymienić więcej niż jednego etapu działań przeciwdziałających zakażeniom krwiopochodnym.

Podsumowanie:
Opublikowane wyniki i wnioski wskazują na brak odpowiedniej wiedzy ratowników medycznych na temat wirusów przenoszonych drogą krwi. Zidentyfikowane lokalne potrzeby w placówkach ochrony zdrowia mogą być podstawą do odpowiednich działań systemowych w zakresie profilaktyki zakażeń HBV i HCV.


Introduction and objective:
Studies on occupational exposure to adverse conditions usually focus on professional groups, such as doctors, nurses and laboratory workers. Researchers have also drawn attention to the dangers threatening paramedics while performing their duties. The aim of this study is to analyze the occupational exposure of paramedics to hepatitis B and C viruses, to identify the activities during which occupational exposure occurs most frequently, and to analyze the possibility of protecting a paramedic from occupational exposure to infection.

Review methods:
The publication was prepared based on a literature review in available scientific information databases and on the websites of organizations operating in the field of public health.

Brief description of the state of knowledge:
In 2018, in Poland, 3,196 cases of HBV infection and 3,442 of HCV infection were registered. At present, viral hepatitis is most epidemiologically important in the context of infections related to the provision of health services by paramedics. It has been estimated that in health care workers, HBV and HCV infections during occupational activities represent 37.6% and 39% of all infections, respectively. Observations of Polish researchers show that 24.1% of paramedics have experienced a sharp injury during 12 months of work. The study of knowledge concerning post-exposure management of potentially infectious material revealed that 32% of rescuers could not name more than one stage of action to prevent blood-borne infections.

Summary:
Researchers highlight the lack of adequate knowledge of paramedics regarding blood-borne viruses and occupational exposure. Results and conclusions published to-date indicate local needs in health care facilities, but above all, they can be the basis for targeted systemic actions in the prevention of HBV and HCV infections.

Markowska K, Majewska A. Ekspozycja zawodowa na wirusy zapalenia wątroby typu B i C wśród ratowników medycznych – czynniki ryzyka i profilaktyka zakażeń. Med Og Nauk Zdr. 2021; 27(4): 338–342. doi: 10.26444/monz/142646
REFERENCJE (38)
1.
Zielińska-Jankiewicz K, Kozajda A, Szadkowska-Stańczyk I. Ochrona pracowników szpitali przed ryzykiem związanym z ekspozycją na czynniki biologiczne. Medycyna Pracy 2005; 56: 367–73.
 
2.
Trzos A, Krzowski Ł, Długosz K. Specyfika działań ratownictwa medycznego w obliczu zagrożenia biologicznego. Na Ratunek 2017; 4:19–29.
 
3.
Wnukowski K, Kopański Z, Brukwicka I, Sanos G. Zagrożenia towarzyszące pracy ratownika medycznego: wybrane zagadnienia. JCHC 2017: 10–6.
 
4.
Fidrysiak K, Grześkowiak M, Podlewski R. Agresja pacjentów zagrożeniem w pracy zespołów ratownictwa medycznego. Anestezjologia i Ratownictwo 2014; 8: 381–91.
 
5.
Thomas B, O’Meara P, Spelten E. Everyday dangers – the impact infectious disease has on the health of paramedics: a scoping review. Prehosp Disaster Med. 2017; 32: 217–23. https://doi.org/doi: 10.1017/S1049023X16001497.
 
6.
Szkarłat A. Analiza narażenia na czynniki niebezpieczne, szkodliwe i uciążliwe występujące w środowisku pracy ratownika medycznego. Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. http://hdl.handle.net/11315/20... (access: 03.03.2021).
 
7.
Tavoshi L, Mason L, Periti U, Bunge E, Veldhuijzen I, Duffel E. Hepatitis B and C among healthcare workers and patient groups at increased risk of iatrogenic transmission in the European Union/European Economic Area. J Hosp Infect. 2019; 102: 359–68. https://doi.org/10.1016/j.jhin....
 
8.
World Health Organization. Hepatitis C https://www.who.int/en/news-ro... sheets/detail/hepatitis-C (access: 2021.03.03).
 
9.
Jefferies M, Rauff B, Rashid H, Lam T, Rafiq S. Update on global epidemiology of viral hepatitis and preventive strategies. World J Clin Cases. 2018; 6: 589–99. https://doi.org/10.12998/wjcc.....
 
10.
European Centre for Disease Prevention and Control. Hepatitis C. In: ECDC. Annual epidemiological report for 2018. ECDC. https://www.ecdc.europa.eu/en/... (access: 2021.03.03).
 
11.
European Centre for Disease Prevention and Control. Hepatitis B. In: ECDC. Annual epidemiological report for 2018. ECDC. https://www.ecdc.europa.eu/en/... (access: 2021.03.03).
 
12.
Modelowy program profilaktyki zakażeń HCV. Central and Eastern European Society of Technology Assessment in Health Care. Dobre programy zdrowotne.pl. Kraków 20162016. https://www.ceestahc.org/pliki... (access: 03.03.2021).
 
13.
Meldunki o zachorowaniach na choroby zakaźne, zakażeniach i zatru-ciach w Polsce. Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego Państwowy Zakład Higieny. http://wwwold.pzh.gov.pl/oldpa... (access: 03.03.2021).
 
14.
Hartleb M, Milkiewicz P, Mach T, Cichoż-Lach H. Zakażenie HCV — epidemiologia, wyzwania diagnostyczne i szanse stworzone przez nowe terapie. Gastroenterologia Kliniczna 2016; 8: 75–84.
 
15.
Leibowitz S, Greenwald L, Cohen I. Serum hepatitis in a blood bank worker. JAMA 1949; 140: 1 331–3. https://doi.org/10.1001/jama.1....
 
16.
Fedorczuk W, Pawlas K. Ryzyko zawodowe w pracy ratownika medycznego. Hygiea Public Health 2011; 46: 437–41.
 
17.
Salasa M, Goździalska A. Ocena stanu wiedzy dotyczącej zachorowalności na ostre zapalenie wątroby typu B i C wśród personelu medycznego. Państwo i Społeczeństwo 2015; 3: 23–36.
 
18.
Sip M, Juskowiak J, Zgorzalewicz-Stachowiak M, Zeńczak-Praga K, Rybakowski M, Podlewski R. Ewolucja zawodu ratownika medycznego w Polsce oraz zagrożenia związane z jego wykonywaniem. Hygeia Public Health 2019; 54: 15–22.
 
19.
Chaudhary P, Goyal K, Singh MP. Occupational hazard (hepatitis B & C). Arch Hepat Res. 2016; 2(1): 5–14. doi:10.17352/ahr.000005.
 
20.
Gańczak M, Topczewska K, Biesiada D, Korzeń M. Frequency of oc-cupational bloodborne infections and sharps injuries among Polish paramedics from selected ambulance stations. Int J Environ Res Public Health. 2020; 18: 60. doi: 10.3390/ijerph18010060.
 
21.
Sobolewska-Pilarczyk M, Rajewski P, Rajewski P, et al. Profilaktyka po ekspozycji zawodowej na materiał biologiczny – HIV, HBV, HCV – w praktyce klinicznej. Forum Medycyny Rodzinnej 2016; 10: 279–82.
 
22.
Centers for Disease Control and Prevention. Workbook for Designing, Implementing, and Evaluating a Sharps Injury Prevention Program. 2008. www.cdc.gov/sharpssafety/pdf/sharpsworkbook_2008.pdf (access: 03.03.2021).
 
23.
Zawidzka M, Nazar E, Kamińska M, Antczak-Komoterska A. Porównanie wiedzy studentów kierunku pielęgniarstwo ze studentami kierunków pozamedycznych na temat wirusowego zapalenia wątroby typu B. Innowacje w Pielęgniarstwie i Naukach o Zdrowiu 2018; 4: 54–66.
 
24.
Wąsacz K, Bereziewicz W, Pytko-Polończyk J, Chomyszyn-Gajewska M. What to do after needlestick injury? Dental and Medical Problems 2017; 54: 195–200. https://doi.org/10.17219/dmp/7....
 
25.
Nemr N, Kishk R, Mandour M, et al. Occupational risk of hepatitis B virus exposure: overview and recommendations. SCUMJ 2018; 21(2): 59–70. doi: 10.21608/scumj.2018.42461.
 
26.
Garus-Pakowska Anna, Szatko Franciszek, Ulrichs Magdalena. Work-Related Accidents and Sharp Injuries in Paramedics—Illustrated with an Example of a Multi-Specialist Hospital, Located in Central Poland. International Journal of Environmental Research and Public Health. 2017. 14. 901. 10.3390/ijerph14080901.
 
27.
U.S. Public Health Service. Updated U.S. Public Health Service Guidelines for the Management of Occupational Exposures to HBV, HCV, and HIV and Recommendations for Postexposure Prophylaxis. MMWR Recomm Rep. 2001; 50(RR-11): 1–52.
 
28.
Świątkowska B, Hanke W, Szeszenia-Dąbrowska N. Choroby zawodowe w Polsce w 2019 r. Instytut Medycyny Pracy im. prof. J. Nofera; 2020 (access: 03.03.2021).
 
29.
Flisiak R, Halota W, Jaroszewicz J, et al. Zalecenia Polskiej Grupy Ekspertów HBV dotyczące leczenia przewlekłego wirusowego zapalenia wątroby typu B w 2018 roku. Hepatologia 2018; 18: 10–21. doi.org/10.5114/hepatologia.2018.75975.
 
30.
Garus-Pakowska A, Górajski M. Behaviors and Attitudes of Polish Health Care Workers with Respect to the Hazards from Blood-Borne Pathogens: A Questionnaire-Based Study. Int J Environ Res Public Health. 2019; 16(5): 891. doi: 10.3390/ijerph16050891.
 
31.
Gańczak M, Topczewska K. Ryzyko ekspozycji zawodowej na patogeny krwiopochodne u ratowników medycznych. Med Pr. 2018; 69: 685–94. doi: 10.13075/mp.5893.00741.
 
32.
Boal WL, Leiss JK, Sousa S, et al. The National study to prevent blood exposure in paramedics: Exposure reporting. Am J Ind Med. 2008; 51(3): 213–22. doi: 10.1002/ajim.20558.
 
33.
Szarpak Ł. Wiedza dotycząca aseptyki i antyseptyki oraz przestrzeganie ich zasad jako elementy profilaktyki zakażeń w pracy ratownika medycznego. Med Pr. 2013; 64: 239–43. doi.org/10.13075/mp.5893/2013/0020.
 
34.
Garus-Pakowska A, Górajski M, Szatko F. Awareness of the risk of exposure to infectious material and the behaviors of Polish paramedics with respect to the hazards from blood-borne pathogens—a nationwide study. Int J Environ Res Public Health. 2017; 14(8): 843. doi: 10.3390/ijerph14080843.
 
35.
Myśliwiec Z, Szczypta A, Palimonka K. Ekspozycja zawodowa ratowników medycznych na czynniki biologiczne w miejscu pracy a stosowanie środków ochrony osobistej. Zakażenia 2016; 16: 74–84.
 
36.
Motaarefi H, Mahmoudi H, Mohammadi E, et al. Factors associated with needlestick injuries in health care occupations: A systematic review. J Clin Diagn Res. 2016; 10(8): IE01-IE04. doi: 10.7860/JCDR/2016/17973.8221.
 
37.
Garus-Pakowska A, Szatko F. Bariery w respektowaniu procedur hi-gienicznych w subiektywnej ocenie personelu medycznego. Probl Hig Epidemiol. 2008; 89: 216–221.
 
38.
Riddell A, Kennedy I, Tong CY. Management of sharps injuries in the healthcare setting. BMJ 2015; 351: h3733. doi: 10.1136/bmj.h3733.
 
eISSN:2084-4905
ISSN:2083-4543
Journals System - logo
Scroll to top