PL EN
PRACA ORYGINALNA
Wiedza pielęgniarek województwa lubelskiego i podkarpackiego w zakresie czynników ryzyka nowotworów piersi
 
Więcej
Ukryj
1
Zakład Pielęgniarstwa, Instytut Medyczny, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Jana Grodka w Sanoku
 
2
Katedra Rozwoju Pielęgniarstwa, Wydział Pielęgniarstwa i Nauk o Zdrowiu, Uniwersytet Medyczny w Lublinie
 
 
Autor do korespondencji
Ewa Smoleń   

ul. Mickiewicza 21, 38-500 Sanok, Poland
 
 
Med Og Nauk Zdr. 2014;20(1):6-11
 
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Wstęp:
Rak piersi w 2008 roku stanowił w Polsce u kobiet drugą przyczynę umieralności, a pierwszą wśród zachorowań na nowotwory. Tak niepomyślne wyniki uwarunkowane są zbyt późnym rozpoznawaniem nowotworów piersi oraz nadal małym odsetkiem Polek uczestniczących w populacyjnych badaniach skriningowych. Istotne znaczenie w prewencji nowotworów piersi, prowadzącej do zmniejszania zachorowalności i umieralności, a tym samym zapobiegającej niekorzystnym zjawiskom w obszarze zdrowia, ma aktualna wiedza dotycząca profilaktyki.

Cel pracy:
Ocena poziomu wiedzy pielęgniarek w zakresie czynników ryzyka i profilaktyki nowotworów piersi

Materiał i metody:
Badania przeprowadzono metodą sondażu diagnostycznego w grupie 184 pielęgniarek województwa lubelskiego i podkarpackiego, w latach 2009/2010. Posłużono się autorskim kwestionariuszem ankiety. Dane poddano analizie statystycznej z zastosowaniem testu χ2 Pearsona.

Wyniki:
Pielęgniarki za główne czynniki ryzyka nowotworów piersi uznały: rodzinne występowanie nowotworów piersi oraz innych chorób nowotworowych, stosowanie leków hormonalnych, narażenie na działanie promieniowania jonizującego, palenie tytoniu, a także wpływ środowiska. Najpopularniejszym, w opinii badanych pielęgniarek, programem profilaktycznym była akcja Różowa wstążka, a źródłem wiedzy w zakresie zasad profilaktyki nowotworów Internet.

Wnioski:
Wiedza pielęgniarek dotycząca profilaktyki nowotworów piersi powinna być na wyższym poziomie. Widoczne różnice w wiedzy pielęgniarek dotyczącej znajomości programów profilaktycznych oraz źródeł wiedzy na temat profilaktyki nowotworów piersi w obu województwach nie wpływają na poziom wiedzy w tym zakresie


Introduction:
In 2008 in Poland, breast cancer was the second cause of mortality among women, and the first among cases of cancer. Such unfavourable results are due to the late diagnosis of breast cancer, and still low percentage of Polish women participating in the population-based screening tests. Up-to-date knowledge concerning prophylaxis is of great importance in the prevention of breast cancer leading to the reduction in morbidity and mortality and, therefore, preventing unfavourable phenomena in the area of health.

Objective:
Evaluation of the level of nurses’ knowledge concerning risk factors and prophylaxis of breast cancer.

Material and Methods:
The study was conducted by the method of a diagnostic survey in a group of 184 nurses from the Regions of Lublin and Rzeszów, during the period 2009–2010, using a questionnaire designed by the author. Data were subjected to statistical analysis using χ2 Pearson test.

Results:
The nurses indicated the following main risk factors of breast cancer: family history of breast cancer and other cancerous diseases, use of hormonal drugs, exposure to ionizing radiation, tobacco smoking, as well as the effect of the environment. In respondents’ opinions, the Pink Ribbon Campaign was the most popular prophylactic programme, and the Internet was indicated as the source of knowledge of the principles of cancer prevention.

Conclusions:
The level of nurses’ knowledge concerning prophylaxis of breast cancer should be higher. Clear differences observed in their knowledge of prophylactic programmes and sources of knowledge concerning breast cancer prevention in both regions do not exert any effect on the level of knowledge in this area.

 
REFERENCJE (22)
1.
Wojciechowska U, Didkowska J, Zatoński W. (red.). Nowotwory złośliwe w Polsce w 2008 roku. Centrum Onkologii Instytut im. M. Skłodowskiej- Curie, Warszawa. 2010.
 
2.
Krajowa Baza Danych o Nowotworach. http://www.onkologia.org.pl/ pl/p/7/ (dostęp: 17.07.2013).
 
3.
Jeziorski A, Piekarski A, Towpik E, Mazur S. Rak piersi. W: Jeziorski A, Szawłowski AW, Towpik E. (red.): Chirurgia onkologiczna. Tom 3. Wyd. PZWL, Warszawa 2009, 811–830.
 
4.
Kordek R. Co to jest nowotwór? W: Onkologia. Jezierski A. (red.). Wyd. PZWL, Warszawa 2005, 11–28.
 
5.
Borzucka‑Sitkiewicz K. Wybrane obszary edukacji zdrowotnej. W: Syrek E, Borzucka‑Sitkiewicz K. Edukacja zdrowotna. Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne. Warszawa 2009, 138.
 
6.
Romanowicz-Makowska H, Smolarz B, Kozłowska E, Zadrożny M, Westfal B, Stetkiewicz T, Kulig A, Pertyński T. Badanie genetyczne apoptozy i mutacji genu BRCA1 u kobiet obciążonych rakiem piersi. Przegląd Menopauzalny 2004. 5, 19–23.
 
7.
Ślubowski T, Ślubowska M. Biomarkery w raku piersi. Część I: receptory, czynniki wzrostu, geny i onkogeny. Współczesna Onkologia 2007. 11, 4, 167–174.
 
8.
Żołnierczyk-Kieliszek D. Zachowania zdrowotne i ich związek ze zdrowiem. W: Kulik BT, Latalski M (red.). Zdrowie publiczne. Czelej 2002, 75–114.
 
9.
Drąg J, Gawędzka A, Kuzdzal A, Jaśkiewicz J. Dieta a rak piersi. Przegląd Medyczny Uniwersytetu Rzeszowskiego. 2009. 1, 78–84.
 
10.
Mazur-Roszak M, Litwiuk M, Grodecka-Gazdecka S. Otyłość a rak piersi. Współczesna Onkologia 2010. 14, 4, 270–275.
 
11.
Kulik BT. Koncepcja zdrowia w medycynie. W: Zdrowie publiczne. Czelej 2002, 15–34.
 
12.
Jeziorski A. Onkologia. Podręcznik dla pielęgniarek. Wyd. PZWL, Warszawa 2005, 259.
 
13.
Nita R, Leśniczak B, Słomska B, Dominowska J, Krasomski G. Wiedza i zachowania zdrowotne kobiet z województwa łódzkiego w zakresie profilaktyki raka piersi. Pielęgniarstwo XXI wieku 2010; 1–2(30–31): 5–8.
 
14.
Paździor A, Stachowska M, Zielińska M. Wiedza kobiet na temat profilaktyki raka piersi. Nowiny Lekarskie 2011; 80 (6): 419 422.
 
15.
Zych B, Marć M, Bińkowska-Bury M. Stan wiedzy kobiet po 35. Roku życia w zakresie profilaktyki raka piersi. Przegląd Medyczny Uniwersytetu Rzeszowskiego. 2006; 1: 27–33.
 
16.
Lewandowska A, Mess E, Kruk W. Wiedza kobiet na temat profilaktyki raka szyjki macicy i raka pierś. Onkologia Polska 2012; 15(1): 5–8.
 
17.
Wołowski T, Wróblewska P. Ocena wiedzy gdańskich studentek na temat profilaktyki raka piersi. Probl hig Epidemiol 2012, 93(2): 347–349.
 
18.
Czeczelewska E, Kościańska B, Janczaruk M, Czeczelewski J. Wiedza młodych kobiet na temat roli czynnika dietetycznego w zapobieganiu raka piersi. Przegląd Medyczny Uniwersytetu Rzeszowskiego. 2011; 2: 212–223.
 
19.
Adamowicz K, Zaucha JM, Majkowicz M. Ocena wiedzy pacjentek Poradni Profilaktyki Chorób Piersi w zakresie profilaktyki chorób nowotworowych. Journal of Oncology 2011; 61 (5): 449–456.
 
20.
Woźniak I. Wiedza o schorzeniach nowotworowych narządów kobiecych i postawy kobiet wobec badań profilaktycznych. Problemy Pielęgniarstwa 2008; 16 (1–2): 136–143.
 
21.
Cichońska M, Borek M, Krawczyk W. Wiedza kobiet w zakresie zapobiegania nowotworom piersi i raka szyjki macicy. Acta Scientifica Academiae Ostroviensis 2012; 1: 5–25.
 
22.
Jassem J. (red.). Rak piersi. Praktyczny przewodnik dla lekarzy. Wyd. Via Medica. Gdańsk 2009.
 
eISSN:2084-4905
ISSN:2083-4543
Journals System - logo
Scroll to top