PL EN
PRACA PRZEGLĄDOWA
E-zdrowie w opiece nad osobami starszymi w Polsce – szansa na równość w zdrowiu czy podwójne wykluczenie?*
 
Więcej
Ukryj
1
Instytut Socjologii, Wydział Filozofii i Socjologii, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Polska
 
2
Katedra i Zakład Nauk Humanistycznych i Medycyny Społecznej, Wydział Nauk Medycznych, Uniwersytet Medyczny w Lublinie, Polska
 
 
Autor do korespondencji
Anna Maria Dudkowski-Sadowska   

Instytutu Socjologii, Wydział Filozofii i Socjologii, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, pl. M. Curie-Skłodowskiej 4, 20-03 Lublin, Polska
 
 
Med Og Nauk Zdr. 2022;28(2):132-136
 
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Wprowadzenie i cel pracy:
Celem pracy jest próba odpowiedzi na pytanie, czy wprowadzenie usług e-zdrowotnych w Polsce prowadzi do wyeliminowania barier związanych z dysfunkcjonalnością systemu ochrony zdrowia, czy też do wtórnego wykluczenia seniorów. Wśród omówionych zagadnień znajdują się dostępność usług realizowanych w ramach systemu e-zdrowie i telemedycyny oraz potrzeby osób starszych w tym zakresie.

Metody przeglądu:
Tekst artykułu oparto na przeglądzie literatury przeprowadzonym w 11 naukowych bazach danych z wykorzystaniem słów kluczowych: „ehealth”, „e-health”, „digital health”, „telemedicine”, „telehealth” oraz „Poland”, „Polish”, ograniczonym do okresu 2011–2021, oraz analizie aktów prawnych, raportów i statystyk udostępnionych przez instytucje publiczne (m.in. Ministerstwo Zdrowia, Centrum e-Zdrowia, portal ezdrowie.gov.pl).

Opis stanu wiedzy:
Wśród danych udostępnionych przez instytucje publiczne nie występują wyczerpujące informacje pozwalające na określenie użytkowników usług e-zdrowotnych pod względem wieku. O preferencjach osób starszych w zakresie korzystania z e-zdrowia i telemedycyny można wnioskować na podstawie wyników badań sondażowych. Według L. Bulińskiego i A. Błachnio (2017) 40% seniorów wykazuje gotowość do korzystania z innowacji technologicznych w usługach zdrowotnych.

Podsumowanie:
Dane dotyczące korzystania z usług e-zdrowia i telemedycyny przez osoby starsze są fragmentaryczne i rozproszone. Co więcej, badania naukowe dotyczące potrzeb seniorów w tym zakresie częściowo opierają się na niereprezentatywnych próbach. Pomimo że e-zdrowie i telemedycyna mają potencjał kompensowania nierówności w zdrowiu i różnych poziomów funkcjonalności ochrony zdrowia, należy podkreślić, że polski system e-usług zdrowotnych znajduje się nadal w fazie rozwoju.


Introduction and objective:
The aim of the study is an attempt to answer the question whether the introduction of e-health services in Poland leads to the elimination of barriers related to the dysfunctional health care system, or to the secondary exclusion of seniors. The discussed issues include the accessibility of services provided under the e-health and telemedicine system and the needs of the elderly in this area.

Review methods:
The article was based on a literature review conducted in 11 scientific databases using the following key words: ehealth, e-health, digital health, telemedicine, telehealth and Poland, Polish; limited to the period 2011–2021, and the analysis of legal acts, reports and statistics provided by public institutions (including the Ministry of Health, e-Health Center, ezdrowie.gov.pl portal).

Brief description of the state of knowledge:
Among the data provided by public institutions, there is no exhaustive information allowing the determination of the age profile of e-health service users. The preferences of older people in the use of e-health and telemedicine can be concluded on the basis of the results of surveys. According to L. Buliński and A. Błachnio (2017), 40% of seniors are ready to use technological innovations in health services.

Summary:
Data on the use of e-health and telemedicine services by the elderly are fragmentary and scattered. Moreover, research on seniors’ needs in this regard is partly based on unrepresentative samples. Although e-health and telemedicine have the potential to compensate for health inequalities and different levels of health care functionality, it should be emphasized that the Polish e-health system is still under development.

Dudkowski-Sadowska AM. E-zdrowie w opiece nad osobami starszymi w Polsce – szansa na równość w zdrowiu czy podwójne wykluczenie? Med Og Nauk Zdr. 2022; 28(2): 132–136. doi: 10.26444/monz/148060
 
REFERENCJE (36)
1.
Global diffusion of eHealth: Making universal health coverage achievable. Report of the third global survey on eHealth. World Health Organization. https://www.who.int/publicatio... (access: 2021.07.10).
 
2.
Global Observatory for eHealth. World Health Organization. https:// www.who.int/observatories/global-observatory-for-ehealth (access: 2021.07.10).
 
3.
Kautsch M, Lichoń M, Matuszak N, Development of publicly funded ehealth in Poland: Barriers and opportunities. Econ Sociol. 2016; 9:28–40. https://doi.org/10.14254/2071-....
 
4.
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. Kancelaria Sejmu. http://isap.sejm.gov.pl/isap.n.... xsp?id=wdu19970780483 (access: 2021.12.06).
 
5.
Główny Urząd Statystyczny. Rocznik Demograficzny 2021. Warszawa; 2021.
 
6.
Najwyższa Izba Kontroli. Departament Zdrowia. Raport: System ochrony zdrowia w Polsce – stan obecny i pożądane kierunki zmian. Warszawa; 2019.
 
7.
Baza Analiz Systemowych i Wdrożeniowych. Mapy potrzeb zdrowotnych: analiza świadczeń udzielonych pacjentom według ich liczby w 2019 roku. https://basiw.mz.gov.pl/index.... (access: 2022.02.14).
 
8.
Baza Analiz Systemowych i Wdrożeniowych. Mapa potrzeb zdrowotnych: kadry medyczne. https://basiw.mz.gov.p /index.html#/ visualization?id=3403 (access: 2022.02.14).
 
9.
Paszkowska M. Telekonsultacje lekarskie w polskim systemie ochrony zdrowia. Wiadomości Lek. 2019; LXXII: 1343–50. https://wiadlek.pl/ wp-content/uploads/2020/01/WL-7-2019.pdf.
 
10.
Bujnowska-Fedak MM, Kumięga P, Sapilak BJ. Zastosowanie nowoczesnych systemów telemedycznych w opiece nad ludźmi starszymi. Fam Med Prim Care Rev. 2013; 15: 441–6. http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/....
 
11.
Bujnowska-Fedak MM, Tomczak M. Innowacyjne aplikacje telemedyczne i usługi e-zdrowia w opiece nad pacjentami w starszym wieku./Zdr Publiczne i Zarządzanie. 2013; 11: 3 02–17. https://doi.org/10.446 7/20842627OZ.14.030.2169.
 
12.
Aktualności Oddziałów: Pacjenci z Małopolski mogą już korzystać z telekonsultacji kardiologicznych i geriatrycznych finansowanych przez NFZ. 2016. Narodowy Fundusz Zdrowia http://www.nfz.gov. pl/aktualnosci/aktualnosci-oddzialow/pacjenci-z-malopolski-moga-juz-korzystac-z-telekonsultacji-kardiologicznych-i-geriatrycznych- -finansowanych-przez-nfz,105.html (access: 2021.07.10).
 
13.
Wypych-Ślusarska A, Głogowska-Ligus J, Słowiński J. Social determinants of health inequalities. Nurs Public Heal. 2019; 9: 229–36. https://doi.org/10.17219/pzp/1....
 
14.
Baza Analiz Systemowych i Wdrożeniowych. Mapa potrzeb zdrowotnych: e-Zdrowie – mapa usług. https://basiw.mz.gov.pl/index.... (access: 2022.02.14).
 
15.
Centrum e-Zdrowia. Badanie Stopnia Informatyzacji Podmiotów Wykonujących Działalność Leczniczą. Wydanie V. Warszawa; 2021. p. 42.
 
16.
Kautsch M, Lichoń M, Matuszak N, et al. Are there just barriers? Institutional perspective on the development of e-health in Poland. Eng Manag Prod Serv. 2017; 9: 64–72. https://doi.org/10.1515/emj-20....
 
17.
Mirczak A. Wybrane rozwiązania z zakresu telezdrowia w dobie pandemii COVID-19. In: Pikuła NG, Grewiński M, Zdebska E, et al, editors. Wybrane krajowe i międzynarodowe aspekty polityki społecznej w czasie pandemii koronawirusa, Kraków: Biblioteka Instytutu Spraw Społecznych Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie; 2020. p. 151–63.
 
18.
Informacje o świadczeniach w POZ i AOS. Centrum e-Zdrowia. https://ezdrowie.gov.pl/portal... (access: 2022.02.14).
 
19.
Omyła-Rudzka M. Opieka medyczna w czasie epidemii. Komunikat z badań CBOS nr 88/2020.
 
20.
Już 10 milionów Polaków korzysta z Internetowego Konta Pacjenta w serwisie pacjent.gov.pl. Centrum e-Zdrowia https://cez.gov.pl/aktualnosci... (access: 2021.07.10).
 
21.
Bujnowska-Fedak MM, Waligóra J, et al. The internet as a source of health information and services. Adv Exp Med Biol. 2019; 1211: 1–16. https://doi.org/10.1007/5584_2....
 
22.
Bujnowska-Fedak MM, Mastalerz-Migas A. Usage of medical internet and e-health services by the elderly. Adv Exp Med Biol. 2015; 3: 75–80. https://doi.org/10.1007/5584_2....
 
23.
Bujnowska-Fedak MM, Wysoczański Ł. Access to an electronic health record: A Polish national survey. Int J Environ Res Public Health. 2020: 1–17. https://doi.org/10.3390/ijerph....
 
24.
Feliksiak M. Korzystanie z Internetu. Komunikat z badań CBOS nr 83/2021.
 
25.
Mirosławska D, Popowski P, Pędziński B. E-health in patients’ opinions. Med Ogólna i Nauk o Zdrowiu. 2020; 26: 397–402. https://doi.org/10.26444/monz/....
 
26.
Główny Urząd Statystyczny. Sytuacja osób starszych w Polsce w 2018 r. Warszawa – Białystok; 2020.
 
27.
Główny Urząd Statystyczny. Sytuacja osób starszych w Polsce w 2020 r. Warszawa – Białystok; 2021.
 
28.
Orłowska M, Błeszyńska KM. Edukacja a kompetencje cyfrowe seniora. Kultura-Społeczeństwo-Edukacja. 2020; 18: 143–64. https://doi.org/10.14746/kse.2....
 
29.
Frąckiewicz E. Senior jako uczestnik rynku e-usług – stan obecny i perspektywy. Mark i Rynek. 2014; 11: 356–64.
 
30.
Buliński L, Błachnio A. Health in old age, and patients’ approaches to telemedicine in Poland. Ann Agric Environ Med. 2017; 24: 322–8. https://doi.org/10.26444/aaem/....
 
31.
Kańtoch E, Kańtoch A. What features and functions are desired in telemedical services targeted at Polish older adults delivered by wearable medical devices?—pre-COVID-19 flashback. Sensors (Switzerland) 2020; 20: 1–13. https://doi.org/10.3390/s20185....
 
32.
Czerwińska M. Narzędzia e-zdrowia jako instrumenty poprawiające dostęp do usług medycznych w regionie. Nierówności społeczne a wzrost gospod. 2015; 3: 173–85. https://doi.org/10.15584/nsawg....
 
33.
Domowa Opieka Medyczna, https://www.gov.pl/web/domowao... (access: 2022.02.14).
 
34.
Flaga-Gieruszyńska K, Kożybska M, Osman T, et al. Telemedicine services in the work of a doctor, dentist, nurse and midwife – analysis of legal regulations in poland and the possibility of their implementation on the example of selected European countries. Ann Agric Environ Med. 2020; 27: 680–8. https://doi.org/10.26444/aaem/....
 
35.
Glinkowski WM, Karlinska M, Karlinski M, et al. Telemedicine and eHealth in Poland from 1995 to 2015. Adv Clin Exp Med. 2018; 27: 277–82. https://doi.org/10.17219/acem/....
 
36.
Wrześniewska-Wal I, Hajdukiewicz D. Telemedycyna w Polsce – aspekty prawne, medyczne i etyczne. Stud Prawnoustr. 2020; 0:509–24. https://doi.org/10.31648/sp.60....
 
eISSN:2084-4905
ISSN:2083-4543
Journals System - logo
Scroll to top