PL EN
PRACA ORYGINALNA
Poszukiwanie czynników wpływających na umiejscowienie kontroli zdrowia i zachowania zdrowotne osób przebywających na emeryturze
 
Więcej
Ukryj
1
Zakład Pielęgniarstwa Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie, Polska
 
2
Studenckie Koło Naukowe przy Zakładzie Pielęgniarstwa, Wydział Nauk o Zdrowiu, Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie, Polska
 
 
Autor do korespondencji
Anna Maria Cybulska   

Zakład Pielęgniarstwa Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie, Żołnierska 48, 71 – 210, Szczecin, Polska
 
 
Med Og Nauk Zdr. 2019;25(4):295-299
 
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Wprowadzenie:
Ludzie starzy stanowią bardzo zróżnicowaną grupę m.in. pod względem stanu zdrowia, które jest uwarunkowane przez styl życia i powiązane z nim zachowania zdrowotne.

Cel pracy:
Celem pracy było poznanie czynników wpływających na umiejscowienie kontroli zdrowia i zachowania zdrowotne osób przebywających na emeryturze oraz wpływ umiejscowienia kontroli zdrowia na nasilenie zachowań prozdrowotnych wśród emerytów.

Materiał i metody:
Badania przeprowadzono wśród 220 osób w wieku 52–88 lat, przebywających na emeryturze. Badania zrealizwano przy użyciu metody sondażu diagnostycznego, z wykorzystaniem Wielowymiarowej Skali Umiejscowienia Kontroli Zdrowia, Inwentarzu Zachowań Zdrowotnych oraz ankiety własnego autorstwa.

Wyniki:
Nasilenie każdego z zachowań prozdrowotnych podejmowanych przez seniorów wzrastało wraz ze wzrostem poczucia wewnętrznej kontroli nad osobistym zdrowiem. Zmienne takie jak: wykształcenie, wiek oraz miejsce zamieszkania wyraźnie korelują z nasileniem zachowań prozdrowotnych oraz umiejscowieniem kontroli zdrowia.

Wnioski:
W badanej grupie emerytów w umiejscowieniu kontroli zdrowia najwyższe wartości uzyskano we własnych działaniach respondentów i wpływie innych osób, natomiast zachowania prozdrowotne ankietowanych najbardziej nasilone były w obszarze pozytywnego nastawienia psychicznego i w obszarze zachowań profilaktycznych. Wśród badanych w obszarze własnej kontroli nad zdrowiem oraz poczucia wpływu innych na zdrowie, nasilenie każdego z rodzaju zachowań prozdrowotnych było tym większe, im większe było przekonanie o skuteczności tych działań.


Introduction.:
Old people constitute a very diversified group, especially in terms of health status, which is determined by life style and related health behaviours.

Objectives:
The aim of this study was to assess health behaviours and health locus of control with regard to socio- -demographic variables, as well as to establish the effect of health locus of control on the health behaviours among senior citizens.

Material and methods:
The survey-based study involved 220 senior citizens aged 52–88 years, performed using the Multidimensional Health Locus of Control (MHLC) scale, the Health Behaviour Inventory (HBI), and an author-constructed questionnaire.

Results:
The levels of healthy behaviours displayed by the senior citizens positively correlated with their internal health locus of control belief. Variables, such as education, age, and place of residence, substantially correlated with the levels of healthy behaviours and health locus of control.

Conclusions:
The majority of the subjects were characterized by an internal health locus of control and external (dependent on other people) health locus of control beliefs. Positive health behaviours were mostly observed in the domains of mental attitudes and preventive behaviours. The stronger the respondents’ conviction that their health status was under their own control or under the control of other people, the higher the levels of their health behaviours.

 
REFERENCJE (17)
1.
Wagner S, Banaszkiewicz M, Andruszkiewicz A, Strahl A, Miler A, Kubica A. Zachowania zdrowotne i miejsce zdrowia w hierarchii wartości młodzieży. Med Og Nauk Zdr. 2015; 21 (3): 278–281. doi: 10.5604/20834543.1165353.
 
2.
Hurtado MD, Topa G. Health Behavior and Health and Psychosocial Planning for Retirement among Spanish Health Professionals. J Clin Med. 2018; 7 (12): 495. doi:10.3390/jcm7120495.
 
3.
Jagielska A. Funkcjonowanie emocjonalne osób w wieku 60–86 lat na przykładzie regulacji emocjonalnej. Gerontol. Pol. 2011; 19 (2): 112–118.
 
4.
Ziomek-Michalak K. Zdrowie i oczekiwania zdrowotne. W: K. Ziomek-Michalak. Zasoby osobiste, a oczekiwania zdrowotne polskich seniorów. Warszawa: Wyd. Akademii Pedagogiki Specjalistycznej; 2016: 46–61.
 
5.
Muszalik M, Zielińska-Więczkowska H, Kędziora-Kornatowska K, Kornatowski T. Ocena wybranych zachowań sprzyjających zdrowiu wśród osób starszych w oparciu o Inwentarz Zachowań Zdrowotnych Juczyńskiego w aspekcie czynników socjo-demograficznych. Pielęg XXI w. 2011; 19 (2): 23–26.
 
6.
Kurowska K, Krakowiecka K. Zachowania zdrowotne a umiejscowienie kontroli zdrowia u osób po przebytym udarze mózgu. Geriatria. 2014; 1 (8): 13–21.
 
7.
Szczerbińska K, Malinowska-Cieślik M, Piórecka B, Giustini M. Jak skutecznie zmieniać zachowania zdrowotne pacjentów w starszym wieku. Prz Lek, 2014; 68 (12): 1183–1189.
 
8.
Zadworna-Cieślak M, Ogińska-Bulik N. Zachowania zdrowotne osób w wieku senioralnym – rola optymizmu. Psychogeriatria Polska. 2013; 10 (4): 145–156.
 
9.
Nowicki J, Ślusarska B, Młynarska M, Rudnicka-Drożak E, Chemperek E, Gawroński M. Umiejscowienie kontroli zdrowia a deklarowane zachowania zdrowotne w grupie osób wykonujących zawody medyczne i pozamedyczne. Pol Prz Nauk Zdr. 2017; 1 (50): 38–48.
 
10.
Kurowska K., Różańska O. Zachowania zdrowotne a umiejscowienie kontroli zdrowia u osób z rozpoznaniem kamicy żółciowej. Pielęg Chir Angiol. 2014; (1): 35–40.
 
11.
Pilewska-Kozak A, Pałucka K, Łepecka-Klusek C, Putowski L. Umiejscowienie kontroli zdrowia w grupie starzejących się mężczyzn – doniesienie wstępne. Gerontol Pol. 2016; 24: 45–50.
 
12.
Babiarczyk B, Małutowska-Dudek B. Ocena zachowań zdrowotnych podejmowanych przez pacjentów z nadciśnieniem tętniczym hospitalizowanych i leczonych ambulatoryjnie. Pol Prz Nauk Zdr. 2016; 1 (46): 29–34.
 
13.
Jarosz M. Żywienie osób w wieku starszym. Porady lekarzy i dietetyków. Warszawa: PZWL; 2011: 9.
 
14.
Kurowska K, Manys K. Poczucie własnej skuteczności a umiejscowienie kontroli zdrowia w grupie osób z rozpoznaniem nadciśnienia tętniczego. Pol Prz Nauk Zdr. 2016; 3 (48): 239–245. doi: https://doi.org/10.20883/ppnoz....
 
15.
Ulatowska A, Bączyk G. Ocena stanu odżywienia pacjentów w podeszłym wieku, umieszczonych w oddziale geriatrycznym dokonana za pomocą skali MNA. Pielęg Pol. 2016; 1 (59): 30–36.
 
16.
Gutkowska K, Olewnik-Mikołajewska A, Krośnicka K, Piekut M. Zachowania konsumentów wobec innowacyjnych produktów żywnościowych na przykładzie żywności funkcjonalnej. Logistyka. 2015; 2: 912–919.
 
17.
Pikuła N.G. Poczucie sensu życia osób starszych. Inspiracje do edukacji w starości. Kraków: Impuls; 2016: 65–76.
 
eISSN:2084-4905
ISSN:2083-4543
Journals System - logo
Scroll to top