PL EN
REVIEW PAPER
Selected elements affecting the formation and shaping of attitudes and health behaviours
 
More details
Hide details
1
Instytut Medycyny Wsi im. Witolda Chodźki, Lublin, Polska
 
2
Absolwent Wyższej Szkoły Ekonomii i Innowacji, Lublin, Polska
 
 
Corresponding author
Paulina Maria Kaczor-Szkodny   

Instytut Medycyny Wsi im. Witolda Chodźki, ul. Jaczewskiego 2, 20-090, Lublin, Polska
 
 
Med Og Nauk Zdr. 2021;27(1):45-49
 
KEYWORDS
TOPICS
ABSTRACT
Introduction:
Attitudes and health behaviours refer mainly to the cognitive, behavioural and emotional components. Attitudes and health behaviours combine the emotional relationship, beliefs and tendencies to positive or negative behaviour, making their character very complex.

Objective:
The aim of the study was analysis of literature in the field of selected elements of the formation and shaping of attitudes and health behaviours.

Brief description of the state of knowledge:
Health attitudes can be derived from both emotions and beliefs, as well as behaviour towards the subject of the attitude. Shaping health attitudes and behaviours is a very complex and long-lasting process that begins in early childhood. The process lasts throughout life and involves both shaping attitudes and changing attitudes from positive to negative and vice versa. Changes may result from personal introspection, analysis and persuasion. The issue of health attitudes and behaviours is closely related to the concept of health orientation, which is associated with awareness of its location and placement. Health-related orientation includes all activity of an individual, his/her intentional and targeted activity concerning health. Properly shaped attitudes, thought processes and hierarchy of health values allow us to undertake actions that are the correct response to health needs.

Summary:
Attitudes and health behaviours are the sum of external and internal factors. They are a measure of our abilities, predispositions and social conditions, as well as gender, age, and self-esteem. One of the determinants of the behaviours in question is the health orientation reflecting our own experiences, hierarchy of values and health competences.

 
REFERENCES (47)
1.
Kubińska Z, Pańczuk A, Ławnik A. Postawy wobec zdrowia jako jeden z przejawów kompetencji zdrowotnych. Rozprawy Społeczne. 2016; 4(10): 73 –79.
 
2.
Stasiła-Sieradzka M, Dobrowolska M. Postawy i normy społecznego postępowania jako element kultury bezpieczeństwa pracy – próba diagnozy problemu. Przegląd Górniczy. 2016; 72(12): 54–58.
 
3.
Kowalewska J, Graeber P. Kształtowanie postaw zdrowotnych. Życie Szkoły. 2003; 1.
 
4.
Dzwonkowska-Godula K. Kulturowa geneza postawy wobec własne-go zdrowia w świadomości kobiet i mężczyzn w różnym wieku. In: Malinowska E, Dzwonkowska-Godula K, Garncarek E, Czernecka J, Brzezińska J. Kulturowe uwarunkowania postaw kobiet i mężczyzn w różnym wieku wobec swego wyglądu i zdrowia. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego; 2016. p. 339–373.
 
5.
Wagner S, Banaszkiewicz M, Andruszkiewicz A, Strahl A, Miler A, Ku-bica A. Zachowania zdrowotne i miejsce zdrowia w hierarchii wartości młodzieży. Med Og Nauk Zdr. 2015; 21(3): 278–281.
 
6.
Kropornicka B, Baczewska B, Dragan W, Krzyżanowska E, Olszak C, Szymczuk E. Zachowania zdrowotne studentów Uniwersytetu Me-dycznego w Lublinie w zależności od miejsca zamieszkania. Rozprawy Społeczne. 2015; 9(2): 58–64.
 
7.
Słownik Języka Polskiego. Szymczak M, editor. Warszawa: PWN; 1979. p. 541.
 
8.
Leksykon PWN. Karwowski A, editor. Warszawa: PWN; 1972. p. 234.
 
9.
Encyklopedia Pedagogiczna XXI wieku. Pilch T, editor. Wydawnictwo Akademickie Żak; 2003. p. 243.
 
10.
Słownik psychologiczny. Szewczuk W, editor. Warszawa; 1979. p. 181.
 
11.
Gazdulska M. Postawy społeczeństwa wobec osób z niepełnospraw-nościami w ujęciu historycznym i współczesnym. Seminare. 2008; 25: 281–288.
 
12.
Czerniawska M. Postawy wrażliwości społecznej versus postawy prag-matyczne i ich osobowościowe uwarunkowania. Studia Edukacyjne. 2016; 40: 213–227.
 
13.
Wojciszke B. Psychologia Społeczna. Warszawa: Wydawnictwo Nauko-we Scholar; 2011. p. 200–224.
 
14.
Aronson E, Wilson TD, Akert RM. Psychologia społeczna. Serce i umysł. Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka; 1997. p. 313–353.
 
15.
Aronson E, Wilson TD, Akert RM. Psychologia społeczna. Nowe wy-danie, rozszerzone i zaktualizowane. Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka; 2012. p. 185–200.
 
16.
Tańska M, Babicz-Zielińska E, Przysławski J. Postawy osób starszych wobec zdrowia i żywności o działaniu prozdrowotnym. Probl Hig Epidemiol. 2013; 94(4): 915–918.
 
17.
Mika S. Psychologia społeczna. 4th ed. Warszawa: PWN; 1982.
 
18.
Lewicki C. Edukacja zdrowotna, systemowa analiza zagadnień. Rze-szów: Wydawnictwo UR; 2006. p. 225–241.
 
19.
Mądrzycki T. Psychologiczne prawidłowości kształtowania się postaw. 2nd ed. Warszawa: WSiP; 1977.
 
20.
Kenrick DT, Neuberg SL, Cialdini RB. Psychologia społeczna. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne; 2002. p. 98–121.
 
21.
Myers DG. Psychologia społeczna. Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka; 2003. p. 151–192.
 
22.
Kossewska J. Społeczeństwo wobec osób niepełnosprawnych – postawy i ich determinanty. Annales Academiae Paedagogicae Cracoviensis. Studia Psychologica. 2003; 1: 38–58.
 
23.
Kroesen M, Handy S, Chorus C. Do attitudes cause behavior or vice versa? An alternative conceptualization of the attitude-behavior rela-tionship in travel behavior modeling. Transportation Research Part A: Policy and Practice. 2017; 101: 190–202.
 
24.
Teoria planowanego zachowania, https://www.psychika.eu/teoria... (access: 13.08.2018).
 
25.
Duncan MJ, Rivis A, Jordan C. Brief report: understanding intention to be physically active and physical activity behaviour in adolescents from a low socio-economic status background: an application of the Theory of Planned Behaviour. J Adolesc. 2012, Jun; 35(3): 761–4.
 
26.
Mynarska M. Wykorzystanie teorii planowanego zachowania w celu wyjaśnienia zróżnicowania intencji rodzicielskich – ocena operacjo-nalizacji i dobroci pomiaru zmiennych. Studia Psychologica. 2012; 12(1): 83 –10 0 .
 
27.
Kaczmarek ŁD, Drążkowski D. Pozytywne interwencje a teoria zacho-wania planowanego – wyjaśnianie i kształtowanie intencji związanych z poprawą własnego dobrostanu. Przegląd Psychologiczny; 2014.
 
28.
Bartkowiak G, Krugiełka A. Postawy Polaków z wyższym wykształ-ceniem wobec imigrantów w zakresie współpracy zawodowej, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie. 2017; 4(964): 153 –174.
 
29.
Bartkowiak G, Krugiełka A. Postawy wobec współpracy zawodowej z pracownikami wiedzy 65 plus. Dobre praktyki w obszarze zatrud-niania w perspektywie międzynarodowej. ZNUV. 2016; 46(1): 125–141.
 
30.
Bartkowiak G, Krugiełka A. Postawy i dobre praktyki w obszarze za-trudnienia nauczycieli akademickich w opiniach młodszych polskich i zagranicznych pracowników naukowo-dydaktycznych. Annales Uni-versitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia, [S.l.]. 2017; 30(2): 147.
 
31.
Jankowiak B, Waszyńska K. Postawy wobec związków intymnych męż-czyzn hetero-, homo- i biseksualnych. Psychiatria. 2017; 14(4): 232–241.
 
32.
Mazur A, Goś A, Humeniuk E. Existential attitudes and Occupational burnout syndrome in nurses. Pielęgniarstwo XXI wieku. 2017; 15(3): 5 –10.
 
33.
Wojciszke B. Psychologia Społeczna. Warszawa: Wydawnictwo Nauko-we Scholar; 2011. p. 200–225.
 
34.
Aronson E, Wilson TD, Akert RM. Psychologia społeczna. Serce i umysł. Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka; 1997. p. 313–354.
 
35.
Crisp RJ, Turner RN. Psychologia społeczna. Warszawa: PWN; 2009. p. 95–121.
 
36.
Liberska H. Zmiany orientacji życiowej młodzieży w kontekście uwa-runkowań rodzinny. Forum Psychologiczne. 2000; 5(2): 172–185.
 
37.
Gańczarczyk A. Orientacje życiowe młodzieży w warunkach transfor-macji ustroju. Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach; 1994. p. 170.
 
38.
Lewicki A. Procesy poznawcze i orientacja w otoczeni. Warszawa: PWN; 1960. p. 208.
 
39.
Obuchowski K. Kody orientacji i struktura procesów emocjonalnych. Warszawa: PWN; 1982. p. 34–35.
 
40.
Gruszczyńska M, Bąk-Sosnowska M, Plinta R. Zachowania zdrowotne jako istotny element aktywności życiowej człowieka. Stosunek Polaków do własnego zdrowia. Hygeia Public Health. 2015; 50(4): 558–565.
 
41.
Królikowska S. Rola stereotypów płci w kształtowaniu postaw kobiet i mężczyzn wobec zdrowia. Nowiny Lekarskie. 2011; 80(5): 387–393.
 
42.
Kubińska Z, Pańczuk A, Ławnik A. Postawy wobec zdrowia jako jeden z przejawów kompetencji zdrowotnych. Rozprawy Społeczne. 2016; 4(10): 73 –80.
 
43.
Zadarko-Domaradzka M, Zadarka E. Nowe media jako narzędzie edukacji zdrowotnej i modelowania zachowań współczesnego społe-czeństwa. Edukacja – Technika – Informatyka. 2017; 1(19): 266–272.
 
44.
Kosicka E, Lis R. Komputerowe wspomaganie kształcenia z zakresu harmonogramowania produkcji. Edukacja – Technika – Informatyka. 2016; 3(17): 89–93.
 
45.
Poleszak W. Nowe media – zagrożenia i szanse dla profilaktyki za-chowań dysfunkcjonalnych. In: Plichta P, Pyżalski J, editor. Wycho-wanie i kształcenie w erze cyfrowej. Łódź: Wydawnictwo RCPS; 2013. p. 145–150.
 
46.
Syrkiewicz-Świtała M, Holecki T, Wojtynek E. Znaczenie mass mediów w promocji zdrowia. Med Og i Nauk Zdr. 2014; 20(2): 171–176.
 
47.
Szymczuk E, Zajchowska J, Dominik A, Makara-Studzińska M, Zwolak A, Danilu J. Media jako źródło wiedzy o zdrowiu. Med Og Nauk Zdr. 2011; 17(4): 165 –168.
 
eISSN:2084-4905
ISSN:2083-4543
Journals System - logo
Scroll to top