PL EN
REVIEW PAPER
New professional competencies for pharmacists and their impact on professional liability
 
More details
Hide details
1
Zakład Prawa Medycznego i Orzecznictwa Lekarskiego Szkoły Zdrowia Publicznego, Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego, Polska
 
 
Corresponding author
Iwona Wrześniewska - Wal   

Zakład Prawa Medycznego i Orzecznictwa Lekarskiego Szkoły Zdrowia Publicznego, Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego, ul. Kleczewska 61/63, 01-826, Warszawa, Polska
 
 
Med Og Nauk Zdr. 2024;30(2):116-122
 
KEYWORDS
TOPICS
ABSTRACT
Introduction and objective:
The aim of the study is assessment of the effect of new professional competences concerning the provision of health services on professional responsibility of pharmacists.

Review methods:
The study was conducted based on literature in the field of law and public health, as well as decisions of common courts and the Supreme Court contained in the Polish Legal Information System LEX.

Brief description of the state of knowledge:
The professional liability of pharmacists is a liability closely related to membership of the professional self-government, i.e. the Chambers of Pharmacy. Professional liability of pharmacists is regulated by the provisions of the Act of 19 April 1991 on the Chambers of Pharmacy. In procedural matters, these provisions have been amended several times: the definition of the aggrieved party and the accused has been introduced, as well as an extraordinary remedy of cassation to the Supreme Court (SN). In matters not regulated, the Act on Chambers of Pharmacy refers to the appropriate application of the Criminal Code (CC) and the Code of Criminal Procedure (CC). However, the key and worthy of consideration are the substantive law issues related to professional misconduct. The concept of professional misconduct is important because of the expansion of the competencies of pharmacists who, like other medical professions, provide health services.

Summary:
Pharmacists perform the medical profession independently of, but in cooperation with physicians. Within the framework of their competencies defined by the law, they make decisions related to the provision or refusal of health services, and thus bear responsibility for these decisions, including professional responsibility. The extension of the professional competencies of pharmacists will undoubtedly change the nature of the cases that will be dealt with by ombudsmen and pharmacy courts in the near future.

REFERENCES (53)
1.
Wyrok TK z dnia 27.02.2001 r., K 22/00, OTK 2001, nr 3, poz. 48.
 
2.
Ustawa z dnia 10 grudnia 2020 r. o zawodzie farmaceuty (tj. DzU z 2022, poz. 1873, dalej: u.z.f).
 
3.
Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (DzU z 1997, Nr 78, poz. 483).
 
4.
Surówka A. Miejsce konstytucyjnego prawa do ochrony zdrowia w systemie praw i wolności człowieka i obywatela. Przegląd Konstytucyjny. 2012;3:92–130.
 
5.
Karkowska D. Zawody medyczne. Warszawa; 2012. p. 266.
 
6.
Skuczyński P. Pojęcia i zasady etyki prawniczej. Zaufanie (lojalność). In: Etyka zawodów prawniczych. Etyka prawnicza. Izdebski H, editor, Skuczyński P. Warszawa; 2006. p. 98–105.
 
7.
Merks P. Rośnie zaufanie społeczne do farmaceutów. Zaangażowanie ich i aptek może znacząco przyspieszyć tempo szczepień, nie tylko przeciw COVID-19. https://tygodnikmedyczny.pl/ro... (access: 2024.04.08).
 
8.
Wyrok TK z dnia 7.05.2002 r., SK 20/00, OTK ZU nr 3/A/2002, poz. 29.
 
9.
Wyrok TK w dnia 25.03.2015 r., K 19/14, DzU z 2015, poz. 476.
 
10.
Sarnecki P. Opinia w sprawie wykładni art. 17 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, Prz Sejm. 2001;2:71–77.
 
11.
Antkowiak P. Polskie i europejskie standardy wykonywania wolnych zawodów. Przegląd Politologiczny. 2013;1:129–142.
 
12.
Kardas P. Konstytucyjne i ustawowe aspekty ochrony tajemnicy zawodowej powierzanej przedstawicielom zawodów zaufania publicznego. CzPKiNP. 2014;4:6–8.
 
13.
Dąbrowski K. Zawody zaufania publicznego na gruncie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. Warszawa; 2022. p. 123–126.
 
14.
Ustawa z dnia 27 września 2013 r. o zmianie ustawy Prawo farmaceutyczne oraz niektórych innych ustaw (DzU poz. 1245).
 
15.
Ustawa z 11kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (tj. DzU z 2023, poz. 991).
 
16.
Wrześniewska-Wal I, Przewinienie zawodowe w prawie medycznym. In: System Prawa Medycznego: Odpowiedzialność publicznoprawna. Barczak-Oplustil A, Sroka T, editors. Warszawa; 2023. p. 1175.
 
17.
Borowicz J, Wykonywanie wolnego zawodu w ramach stosunku pracy w prawie polskim. Wrocław; 2020. p. 65–66.
 
18.
Bączyk-Rozwadowska K. Samodzielność zawodowa pielęgniarki, położnej i ratownika medycznego. Studia Iuridica Toruniensia. 2018;12:31–32.
 
19.
Jakiubiak L. Farmacja wychodzi z apteki do pacjenta: W naturalnym środowisku chorego można zdziałać więcej, Rynek Zdrowia z dnia 10 lutego 2024. https://www.rynekzdrowia.pl/Fa... (access: 2024.04.07).
 
20.
Ustawa z 6 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne (DzU 2022 poz. 2031, dalej: u. pr. farm.).
 
21.
Borowicz J. Wykonywanie zawodu farmaceuty-aptekarza w ramach stosunku pracy — zagadnienia wybrane, PiZS. 2022;7:45–53.
 
22.
Borowicz J, Piotrowska-Radziewcz K, Wiśniewski M. Interpretacja przepisów Ustawy o Zawodzie Farmaceuty dotyczących samodzielności oraz niezależności zawodowej Stanowisko Związku Aptekarzy Pracodawców Polskich Aptek (ZAPPA). https://aptekarze.org.pl/wp-co... (access: 2024.04.09).
 
23.
Borowicz J. Sytuacja prawna kierownika apteki zatrudnionego w ramach stosunku pracy – wybrane zagadnienia. In: Pro opere perfecto gratias agimus, księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Tadeuszowi Kuczyńskiemu. Górnicz-Mulcahy A, Tomanek A, Lewandowicz-Machnikowska M, editors. Wrocław; 2022. p. 47–59.
 
24.
Ustawa z dnia 27 lipca 2002 r. o zmianie ustawy o izbach aptekarskich oraz ustawy – Prawo farmaceutyczne (DzU 2002, Nr 141, poz. 1181).
 
25.
Strategia wprowadzania opieki farmaceutycznej w Polsce. Biuletyn NRA nr IV/17/2007. http://www.nia.org.pl/dat/ magazyn/Biuletyn NRA_IV17.pdf (access: 2024.04.09).
 
26.
Szalonka K. Opieka farmaceutyczna jako innowacyjny instrument konkurowania na rynku aptecznym, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Ekonomiczne Problemy Usług. 2010;55:92.
 
27.
Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tj. DzU z 2024 r. poz. 146, dalej: u.ś.o.z.f.).
 
28.
Glanowski G. Umowa oświadczenie zdrowotne. Warszawa; 2019. p. 219.
 
29.
Sygit M. Zdrowie publiczne. Warszawa; 2010. p. 29.
 
30.
Ustawa z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (tj. DzU z 2023, poz. 1284).
 
31.
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 9 kwietnia 2021 r. w sprawie kwalifikacji osób przeprowadzających badania kwalifikacyjne i szczepienia ochronne przeciwko COVID-19 (DzU z 2021, poz. 668).
 
32.
Bujko W. Odpowiedzialność dyscyplinarna. In: Zawód radcy prawnego. Historia zawodu i zasady jego wykonywania. Bereza A, editor. Warszawa; 2010. p. 183.
 
33.
Izdebski H. Sprawowanie pieczy nad należytym wykonywaniem zawodu przez samorządy zawodowe, konstytucyjnego. In: Zawody zaufania publicznego a interes publiczny – korporacyjna reglamentacja versus wolność wykonywania zawodu. Materiały z konferencji zorganizowanej przez Komisję Polityki Społecznej i Zdrowia Senatu RP przy współudziale Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej pod patronatem Marszałka Senatu RP Longina Pastusiaka, 8 kwietnia 2002. p.35.
 
34.
Rabiega A. Rola samorządów zawodowych w sprawowaniu pieczy nad należytym wykonywaniem zawodów medycznych, Studia Prawno-Ekonomiczne. 2007;77:49–67.
 
35.
Ustawa z dnia 19 kwietnia 1991 r. o izbach aptekarskich (tj. DzU 2021, poz. 1850).
 
36.
Pacian J. Przewinienie zawodowe farmaceuty. Uwagi w kontekście zawodu farmaceuty i statusu samorządu zawodowego. Acta Iuridica Resoviensia. 2018;23:66–79.
 
37.
Kokot E, Poździoch S, Mikos M, Czupryna A. Odpowiedzialność zawodowa farmaceutów. PiM. 2004;6:93–96.
 
38.
Waligórski Ł. Co dalej z zakazem reklamy aptek w Polsce? Wyjścia są dwa… https://mgr.farm/aktualnosci/c...: 2024.04.06).
 
39.
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z dnia 24 listopada 2022 r., (V SA/Wa 83/22). Za: Pawłowska M. Komisja Europejska pozwała Polskę do TSUE z powodu zakazu reklamy aptek i ich działalności. Komisja uznała, że polskie prawo narusza dyrektywę o handlu elektronicznym, a także art. 49 i art. 56 TFUE. https://samorzad.infor.pl/sekt... (access: 2024.04.05).
 
40.
Uchwała Nr IX/26/2024 IX Krajowego Zjazdu Aptekarzy z dnia 28 lutego 2024 r. w sprawie zmiany Kodeksu Etyki Aptekarza Rzeczypospolitej Polskiej. https://www.nia.org.pl/2024/02... (access: 2024.04.10).
 
41.
Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 31 marca 2003 r. w sprawie postępowania w sprawach odpowiedzialności zawodowej farmaceutów (DzU z 2003 r. Nr 65, poz. 612).
 
42.
Wyrok SN z dnia z dnia 11 sierpnia 2020 r., (I KK 20/20), LEX nr 3042176.
 
43.
Wrześniewska-Wal I. Odpowiedzialność lekarza w orzecznictwie sądów lekarskich. Warszawa; 2020. p. 345–354.
 
44.
Zielińska E. Odpowiedzialność zawodowa lekarza i jej stosunek do odpowiedzialności karnej. Warszawa; 2001. p. 161.
 
45.
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 21 stycznia 2022 r. w sprawie wykazu badań diagnostycznych, które mogą być wykonywane przez farmaceutę (DzU 2022, poz. 153).
 
46.
Zimmermann A, Fedorowicz O. In: Czech M., Drozd M, Miltyk W, Owczarek A, Zimmermann A, Fedorowicz O, editors. Zawód farmaceuty. Komentarz. Warszawa; 2021. LEX el. https://sip.lex.pl/#/commentar... (access: 2024.04.09).
 
47.
Ustawa z dnia 5 grudnia 1997 r. o zwodach lekarza i lekarza dentysty (tj. DzU z 2023, poz. 1516).
 
48.
Boratyńska M, Miejsce standardów lekarskich w systemie prawa medycznego – teoria i praktyka. In: Górski A, Sarnacka E, Grassmann M, editors. Standard wykonywania zawodów medycznych. Warszawa; 2019. p. 3–49.
 
49.
Zieliński P. Kilka słów o pojęciu oraz rodzajach błędu medycznego, MW. 2016;8:191–192.
 
50.
Doroszewski W. Wielki Słownik Języka Polskiego. https://sjp.pwn.pl/doroszewski... (access: 2024.04.09).
 
51.
Drozdowska U, Kowalewska-Borys E, Wojtal W, Bieliński A. In: Drozdowska U, editor. Dokumentacja medyczna. Warszawa; 2012. p. 22.
 
52.
Raport: Opieka farmaceutyczna Kompleksowa analiza procesu wdrożenia. https://www.gov.pl/web/gif/rap... (access: 2024.04.09).
 
53.
Kowalska-Bobko I, Gałązka-Sobotka M, Frączkiewicz-Wronka A, Badora-Musiał K, Buchelt B. Krzyżujące się kompetencje (skill mix) w zawodach medycznych i okołomedycznych. Med Pr. 2020;71(3): 337–352. doi:10.13075/mp.5893.00817.
 
eISSN:2084-4905
ISSN:2083-4543
Journals System - logo
Scroll to top