PRACA ORYGINALNA
Realizacja edukacji zdrowotnej w szkole podstawowej, gimnazjum i liceum w świetle opinii wybranej grupy uczniów
1
Katedra Onkologii i Środowiskowej Opieki Zdrowotnej WPiNoZ UM w Lublinie
2
Studenckie Koło Naukowe Katedry Onkologii i Środowiskowej Opieki Zdrowotnej WPiNoZ UM w Lublinie
3
Samodzielna Pracownia Socjologii Medycyny Katedry Nauk Humanistycznych WPNoZ UM w Lublinie
Med Og Nauk Zdr. 2013;19(4):431-438
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Pozyskiwanie opinii uczniów na temat edukacji zdrowotnej realizowanej w szkole jest jedną z podstawowych zasad dobrze prowadzonych praktyk w obszarze zdrowia.
Celem podjętych badań było ustalenie, jak uczniowie postrzegają realizację szkolnej edukacji zdrowotnej w swoich szkołach i czy, w świetle ich opinii, istnieją różnice w tym procesie w szkołach funkcjonujących na różnym poziomie w środowisku jednego małego miasta. W badaniach poszukiwano odpowiedzi na następujące pytania: Czy gimnazjum i szkoła ponadgimnazjalna kontynuują proces inwestowania w świadomość zdrowotną ucznia zapoczątkowany w szkole podstawowej? Jaki model edukacji zdrowotnej wyłania się z zebranych opinii?
Badano 368 uczniów ze szkoły podstawowej, gimnazjum i liceum. Uczniowie najczęściej nie wiedzieli, że w ich szkołach jest prowadzona edukacja zdrowotna, ci zaś, którzy wiedzieli, oceniali ją raczej negatywnie. Tylko niespełna 1 uczniów przyznała, że szkoła dba o ich zdrowie. Z zebranych opinii wynika, że im starszy uczeń, tym aktywność szkoły w promocji aktywności ruchowej jest mniejsza, a udział uczniów w różnych formach zdrowej aktywności ruchowej rzadszy. Zarówno tematyka, jak i formy realizacji zajęć z edukacji zdrowotnej często nie odpowiadają ich potrzebom, a przydatność zajęć jest mała. Nie są diagnozowane potrzeby edukacyjne uczniów.
Istnieją wyraźne różnice zarówno w jakości, jak i różnorodności form przekazu informacji zdrowotnej w poszczególnych szkołach. Gimnazjum i liceum nie kontynuują procesu inwestowania w świadomość zdrowotną ucznia zapoczątkowanego w szkole podstawowej. W szkołach badanych uczniów nadal dominuje autorytatywny model edukacji zdrowotnej.
Obtaining the opinions of schoolchildren concerning health education at school is one of the basic good practices in the area of health. The purpose of the presented study was to determine how schoolchildren perceive the implementation of health education in their schools, and whether in their opinion there are differences regarding this process between schools functioning on various levels within one town. The research aimed at finding answers to the following questions: Do junior high and secondary schools continue the process of investing in schoolchildren’s health awareness initiated in elementary school? What kind of health education model emerges from the collected opinions? 368 schoolchildren attending elementary, junior high and secondary schools participated in the survey. Most of them did not know that health education is implemented in their schools, and those who knew about it assessed it in a rather negative way. As little as below 1 of the schoolchildren admitted that their school takes care of their health. The opinions collected suggest that the older the child, the lower the activity of the school in promoting physical activity, and the lower the participation of schoolchildren in various forms of healthy motor activities. Both the subject matter and the forms of implementing health education classes often do not meet the schoolchildren’s needs, and their usefulness is low. The educational needs of the children have not been diagnosed. There are also clear differences in the quality and variety of forms of communicating health-related information in individual schools. Junior high and secondary schools do not continue the process of investing in students’ health awareness initiated in primary school. An authoritative health education model still prevails in the schools attended by the schoolchildren examined.
Key words
opinion, schoolchildren, health education, school, health promotion, Health Promoting School
REFERENCJE (32)
1.
Piechaczek-Ogierman G. Postawy zdrowotne uczniów i ich socjokulturowe uwarunkowania. Wydawnictwo Adam Marszałek. Warszawa, 2009: 8–9.
2.
Kowalski M, Gaweł A. Zdrowie. Wartość. Edukacja. Oficyna Wydawnicza Impuls. Kraków. 2007:125–126.
3.
Miler M. Pojęcie zdrowia i jego uwarunkowań, promocja zdrowia – pojęcia podstawowe, definicje, zakres. W: Miler M., Gębska Kuczerowska A. (red.). Wybrane zagadnienia promocji zdrowia. Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego. Warszawa, PZH 2002: 7–18.
4.
Woynarowska B. Edukacja zdrowotna. Podręcznik akademicki. Wydawnictwo Naukowe PWN. Warszawa, 2008: 137–8.
5.
Roszkiewicz I. Ochrona zdrowia psychicznego jako zadanie szkoły. W: Ozimek E, (red.). Zdrowie – dobro wspólne. Fundacja Bonum Commune, Poznań, 2006: 90–91.
6.
Nakaijama H. Wprowadzenie w szkole wszechstronnego programu edukacji zdrowotnej i promocji zdrowia. Lider, 1993(5), 3.
7.
Kapka-Skrzypczak L, Bergier B, Diatczyk J, Niedźwiecka J, Biliński P, Wojtyła A. Dietary habits and body image perception among Polish adolescents and young adults – population based study. Ann Agric Environ Med 2012; 19, 2: 299–308.
8.
Charzyńska-Gula M. Szkolna edukacja zdrowotna jako priorytet zdrowia publicznego. W: Zdrowie publiczne i polityka ludnościowa, Szymborski J, (red.) t. II, Rządowa Rada Ludnościowa, Warszawa 2012: 119–130.
9.
Charzyńska-Gula M. Szkolna edukacja zdrowotna jako element strategii działań na rzecz zdrowia publicznego. Wyd. LIBER. Lublin 2001.
10.
Nutbeam D. The challenge to provide “evidence” in heath promotion. Health Promotion International. 1999; 14,(2): 99–101.
12.
Edukacja zdrowotna i promocja zdrowia w szkole. Wydanie specjalne. Zeszyt 10–11. Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej. Warszawa 2006.
13.
Słońska Z. Edukacja zdrowotna a promocja zdrowia. W: Promocja zdrowia. J.B. Karski (red.). Wyd. Ignis. Warszawa 1999: 304–317.
14.
Syrek E. Promocja zdrowia poprzez edukację zdrowotną w systemie kształcenia ogólnego dzieci i młodzieży – współczesna potrzeba i konieczność. Zdrowie-Kultura Zdrowotna-Edukacja, AWFiS w Gdańsku, 2009, t.III: 17–24.
15.
World Health Organization Regional Office for Europe: European Strategy for Child and Adolescent Health. Copenhagen 2005.
16.
World Health Organization, Planning for Health Education in Schools, WHO, Geneva 1966.
17.
Wyniki badań HBSC 2010 Raport 2. Społeczne determinanty zdrowia młodzieży szkolnej. IMiDz, Warszawa 2011.
18.
Zdrowie dzieci i młodzieży w Polsce. Szymborski J, Jakóbik K. (red.), Biuletyn Rzecznika Praw Obywatelskich, Warszawa 2008.
19.
Zdrowie subiektywne, zadowolenie z życia i zachowania zdrowotne uczniów szkół ponadgimnazjalnych w Polsce w kontekście czynników psychospołecznych i ekonomicznych. Raport z badań. Oblacińska A, Woynarowska B (red.). Instytut Matki i Dziecka, Warszawa 2006.
20.
Woynarowska B. Edukacja zdrowotna w szkole w Polsce. Zmiany w ostatnich dekadach i nowa propozycja. Probl Hig Epidemiol 2008; 89(4): 445452.
21.
Krajewska M, Grabowska H, Grabowski W. Edukacja zdrowotna w opinii nauczycieli gimnazjum. ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIESKŁODOWSKA. LUBLIN POLONIA. Vol. LX. 247: 97101.
22.
Woynarowska B. Historia edukacji zdrowotnej w podstawach programowych kształcenia ogólnego 1997–2009. Zdrowie-Kultura Zdrowotna- -Edukacja, AWFiS w Gdańsku, 2009, t.III: 29–40.
23.
WronaWolny W, Makowska B. Opinie studentów przyszłych nauczycieli wychowania fizycznego dotyczące realizowania przez nich zajęć z edukacji zdrowotnej w szkole. Hygeia Public Health 2011; 46(4): 477– 483.
24.
Nowak PF. Liderzy edukacji zdrowotnej we współczesnej szkole. Zdr Publ 2012; 122 (2): 185188.
25.
Woynarowska B. Dlaczego edukacja zdrowotna jest potrzebna uczniom, nauczycielom, szkole i społeczeństwu? Meritum. Mazowiecki Kwartalnik Edukacyjny. 2012; 3: 611.
26.
Piątek A, Koszołko M. Efektywność edukacji zdrowotnej realizowanej przez pielęgniarki w środowisku nauczania i wychowania. Zdr Publ 2003; 113(1/2): 148152.
27.
LeńczukGruba A, Kobos E, Wrońska I. Przyczyny utrudnionej realizacji edukacji zdrowotnej w szkole w opinii pielęgniarek środowiska nauczania i wychowania. Problemy Pielęgniarstwa. 2007; 15(4): 217–222.
28.
Wojciechowska M, Piejak M. Problemy w realizacji świadczeń pielęgniarki szkolnej w zakresie profilaktycznej opieki zdrowotnej udzielanej w środowisku nauczania i wychowania. Krajowe Stowarzyszenie Pielęgniarek Medycyny Szkolnej. Szczecin 2012.
29.
Woynarowska B, Cendrowski Z. Sprawozdanie z prac zespołu problemowego ds. edukacji zdrowotnej. W: Materiały z VII Sejmiku Szkolnej Kultury Fizycznej, Warszawa listopad 2010: 35–37.
30.
Słońska Z. Promocja zdrowia jako strategia rozwiązywania współczesnych problemów zdrowotnych. W: Zdrowie publiczne i polityka ludnościowa. Szymborski J. (red.). t. II, Warszawa 2012: 110–118.
31.
Piechaczek W. Edukacja zdrowotna w klasach I-III chorzowskich szkół podstawowych. Zdr Publ 2002; 112,4: 456–459.
32.
Charzyńska-Gula M. Skuteczność szkolnej edukacji zdrowotnej i szanse na jej osiągnięcie w obecnej podstawie programowej. Zdrowie-Kultura Zdrowotna-Edukacja, AWFiS w Gdańsku, 2009; t.III: 59–64.
Udostępnij
ARTYKUŁ POWIĄZANY
| eISSN: | 2084-4905 |
| ISSN: | 2083-4543 |
Przetwarzamy dane osobowe zbierane podczas odwiedzania serwisu. Realizacja funkcji pozyskiwania informacji o użytkownikach i ich zachowaniu odbywa się poprzez dobrowolnie wprowadzone w formularzach informacje oraz zapisywanie w urządzeniach końcowych plików cookies (tzw. ciasteczka). Dane, w tym pliki cookies, wykorzystywane są w celu realizacji usług, zapewnienia wygodnego korzystania ze strony oraz w celu monitorowania ruchu zgodnie z Polityką prywatności. Dane są także zbierane i przetwarzane przez narzędzie Google Analytics (więcej).
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
